869
Schrijver geeft voorts op grond van zijn persoonlijke ervaringen nog tal
rijke wenken en voorschriften, welke echter buiten het bestek van dit overzicht
vallen.
Pacific-problemen.
In de Juniaflevering van de Mil. Wiss. Mitt. behandelt Gen. Wiesinger, aan de
hand van enkele schetskaarten in groote trekken den Japanschen veldtocht in
t Jehol, waaraan hij tevens enkele beschouwingen verbindt betreffende het
huidige Pacific-probleem. Omtrent deze laatste kwestie wordt dan het volgende
medegedeeld.
Ten aanzien van het treden van Japan uit den Volkenbond maakt schr.
de volgende opmerking: „Durch den Austritt entzieht sich Japan einer Recht-
„fertigungspflicht, bewahrt sich freie Hand und wird die wiedererlangte Freiheit
„in nicht zu ferner Zeit vollauf nützen. Die groszen politischen Ziele bleiben
„ganz ohne Rücksicht auf die Stellungnahmen in Genf aufrecht, denn der
„Kampf Japans geht um Raumum Leben, um die Zukunft des unheimlich
„anwachsenden Volkes". Mag, zoo zegt schr., het China te Genève inderdaad
gelukt zijn een bepaalde anti-Japansche stemming teweeg te brengen, in de
wereldpers daarentegen komt meermalen een geheel tegengestelde meening
tot uiting, n.l. „die Lösung dieser asiatischen Frage den Asiaten zu iiberlassen,
„ein Verlangen, das auch in Japan gestellt wird, allerdings mit dem Gedanken,
„der anglo-amerikanischen eine asiatische Gruppe gegeniiberzustellen und damit
„in die gegenwartigen Gegensatze auch noch die Rassenfrage einzubauen. Sicher
„ist, dasz Japan auch in nachster Zukunft von allen am Stillen Ozean interes-
„sierten Groszmachten, ob sie dem Völkerbunde angehören oder nicht, nur
„eine ablehnende Haltung erwarten kann, die das Inselreich nur in neue
„Zwangslagen zu bringen vermag".
De Japansche expansiepolitiek van de laatste 40 jaren is er in geslaagd een
groot gedeelte van de Oost-Aziatische vastelandkust van de open zee af te
sluiten (vgl. ligging Japansch eilandenrijk ten opzichte van het vasteland),
voorposten vooruit te schuiven tot ver in het gebied van de Sovjetbelangen
sfeer, zich in China vast te zetten, zoodat het met goede kans van slagen
verdere uitbreiding kan nastreven. Zeer terecht zegt schr.: „So verstand sich
„Japan, wahrend die europaischen Machte nacheinander in die Defensive ge-
„drangt wurden, einen autarken Wirtschaftsraum von ungeheurem Ausmasze
„zu schaffen, der die Voraussetzung für den zweiten Schritt, die Ausbreitung
„nach der pazifischen Front, bildet. Die Ausdehnungspolitik des Inselreiches
„und die Abwehrmasznahmen der Grosmachte erzeugen an der Land- und
„Seefront Druckgebiete, in denen gewaltige Streitfragen nach Lösung drangen".
Japan Engeland. De betrekkingen tusschen deze landen worden meer door
rassen- en economische- dan door politieke factoren beheerscht. Onder den
invloed van Australië, Nieuw-Zeeland en Canada werd Engeland gedwongen
deze dominions te sluiten voor de Japansche emigratie. Op economisch gebied
is Japan in China de grootste concurrent geworden van Engeland. De kust
vaart, de groothandel en de afzet van de voortbrengselen der industrie, zoo
mede de scheepsbouw gingen voor een groot gedeelte naar Japan over, terwijl
de toenemende handelsbetrekkingen tusschen Britsch-Indië en Japan in Engeland
met leede oogen werden gevolgd. (Gememoreerd wordt de opzegging van
het handelsverdrag tusschen Br. Indië en Japan door Engeland, wat in Japan
veel stof doet opwaaien. H.)
In politiek opzicht werden de verhoudingen tusschen de beide rijken van
1902 tot 1923 beheerscht door verdragen, welke geheel aan de Engelsche we
reldpolitiek werden aangepast. Zoo had Japan zich verplicht de Engelsche be
langen in Oost-Azië te beschermen, zoödat Engeland zijn handen vrij kreeg
in Europa. De openbare meening in Engeland verzette zich echter tegen een
bescherming van het blanke ras in Oost-Azië door Japan. Daarbij kwam nog,
dat de verplichting van Engeland, om in een oorlog tusschen Amerika en Japan
de zijde van zijn bondgenoot te kiezen, op den duur onhoudbaar bleek te zijn
(dominions). Bovendien achtte men in Engeland het gevaar geenszins denk-
