Dat kan slechts enkelen gegeven zijn.
Maar op die enkelen, op de uitzonderingen mag en kan een
opleidings- en een beoordeelingsstelsel toch niet worden opge
bouwd
Een dergelijk stelsel moet zich instellen op de meerderheid, op
de doorsnede.
Nu willen wij dadelijk erkennen en op den voorgrond plaatsen,
dat men juist bij de beoordeelingen voor de hoogere rangen in het
Indische leger voor bijzondere moeilijkheden staat.
Immers, waar in Europeesche legers het regimentscommando,
d.i. in de grootere legers het kolonelschap, voor den goeden batal
jonscommandant zonder buitengewone bezwaren bereikbaar is,
daar leidt de formatie van het Indische leger er toe, dat slechts
zeer enkelen uit de overigens geschikten den rang van kolonel
kunnen bereiken er zijn te veel gegadigden (vooral nadat men
in enkele jaren zeer ruim geweest is met het toekennen van
„aanleg") voor te weinig plaatsen.
Onwillekeurig, als 't ware vanzelf-sprekend worden zoodoende
de eischen opgevoerd, wordt de „beproeving" zoo scherp mogelijk
doorgezet, tracht men steeds verder te selecteeren.
Maardit leidt weer onontkoombaar tot een te zeer op den
voorgrond stellen van een oefeningsstelsel, waarbij „beoordeeling"
van den aanvoerder de voornaamste factor wordt practisch
worden de oefeningen op die beoordeeling en niet op het nut voor
de lagere aanvoerders en voor den troep ingesteld theoretisch
worden de te beoordeelen hoofdofficieren in de eerste en op détail
oefening gerichte oefenperiode en ook dikwijls in de rustperiode
weer te zeer gebonden aan het houden van voordrachten, het
leiden of bijwonen van oefeningen op de kaart, kaderoefeningen
e.d., welke nu en dan ongetwijfeld nuttig zijn, maar bij een
overmatige toediening dien hoofdofficier weer onttrekken aan zijn
eigenlijk, vormend en leiding-gevend wérk in den troep en onder
zijn officieren en kader.
En daardoor moeten zaken in het gedrang komen, welke in
een leger als het onze niet en nooit in het gedrang mogen komen.
De circulaire van den Legercommandant gaf de juiste en ver
blijdende richting aan om geleidelijk weer uit dit labyrinth te
geraken.
Zij schijnt echter nog niet allerwege op haar juiste waarde te
zijn begrepen en overeenkomstig haar bedoeling te worden toe
gepast.
Het lijkt ons en meerderen met ons in den troep
eveneens een nog open vraag of de wijze, waarop in de tweede
periode de zoogenaamde voordrachten en lezingen worden
gehouden, in den geest der opleiding en onverdeeld nuttig,
want bij uitstek opbouwend is.
1103