Tot de eerste zijn te rekenen alle maatregelen, zooals verbete
ring der drinkwatervoorziening, faecaliënafvoer, zindelijkheid van
kampementen, vliegenbestrijding, goede hygiënische levenswijze,
die ook voor het voorkomen van vele andere ziekten van belang
zijn. Voor de specifieke prophylaxis heeft het laboratorium onschat
bare diensten verleend, door de mogelijkheid van het opsporen der
lichte gevallen en der bacillendragers en door het bereiden van
entstoffen voor actieve immunisatie de z.g. vaccinatie.
Beide groepen van maatregelen zijn in Indië onontbeerlijk en
vullen elkander aan. Theoretisch gesproken zou een juiste door
voering van de algemeene prophylaxis de specifieke overbodig
maken. In Europa zien we dan ook, dat sedert de verbetering
van de algemeene hygiëne het typhuscijfer zoodanig is terug
gebracht, dat daar een specifieke prophylaxis door vaccinatie,
althans in vredestijd, niet noodig is. In dit opzicht steken de
groote steden met hun uitmuntende sanitaire diensten gunstig af
bij het platteland. Vroeger was dit juist omgekeerdbij gelijke
slechte hygiënische verhoudingen werden de steden zwaarder
bezocht door infectieziekten dan het platteland, door de dichtere
opeenhooping der bevolking. Ernstige epidemieën van cholera en
typhus hebben in den loop der eeuwen de groote Europeesche
steden geteisterd. Hoe primitief de hygiënische toestanden b.v. te
Londen in het einde der 18e eeuw nog waren, moge blijken uit
een teekening, die men mij toonde in het museum van de London
School of Tropical Medicine, voorstellende een politieagent, gehuld
in een wijden mantel, waaruit ter halve hoogte een cylinderhoed
stak. Onder dien cylinder bevond zich een heer aan wien de orde
bewaarder onder zijn mantel een schuilplaats had verleend, tot
het doen van die verrichtingen, waarvoor wij ons in de bijge
bouwen plegen af te zonderen. Eerst in de jaren 1830'40 werd
in Londen het vraagstuk der stedenhygiëne ter hand genomen.
Doch men behoeft geen eeuw terug te gaan, om ook in Europa
nog hygiënische misstanden aan te treffen. Wie wel eens een tocht
gemaakt heeft door het platteland van Frankrijk, kan daarover
mede praten. Welke primitieve opvattingen over hygiëne daar
nog gehuldigd worden, daarvan getuigt de volgende anecdote
Toen een der gasten in een klein toeristenhotel op het platteland
zich bij den beheerder beklaagde over de buitengewone vliegen
plaag op de zeer onhygiënische WC's, kreeg hij het in volle on
schuld gegeven antwoord, dat hij het beste des namiddags van
deze gelegenheid gebruik kon maken, wantdan zaten
alle vliegen in de keuken
In een tropisch land, waar de klimatologische omstandigheden
buitengewoon gunstig zijn voor het voortbestaan en de ontwik
keling van ziektekiemen ook buiten het menschelijk lichaam,
wreken zich zulke hygiënische misstanden in veel ernstiger
mate.
214
