Wij willen het verdere verloop achterwege laten, doch volstaan
met de conclusies te vermelden. Gebleken is, dat geenszins de
geschiktheid bewezen is van luchtstrijdkrachten voor de kustver
dediging zonder verdere hulpmiddelen, niettegenstaande de Roode
vloot opzettelijk lang in de gevaarlijke zone werd opgehouden.
Het bleef zelfs een open vraag, of Blauw in werkelijkheid „aan
den vijand" zou zijn gekomen. Voorts wist Rood tijdig iedere
vijandelijke luchtactie te melden en bovendien talrijke aanvallen
op de Blauwe vliegvelden uit te voeren. Van de luchtstrijdkrachten
bleek de vliegboot het aangewezen toestel te zijn voor de vloot-
verkenning. Volledigheidshalve wordt nog vermeld, dat Blauw
met succes aanvallen op de Roode vloot uitvoerde, hoewel men
daar betrekkelijk weinig waarde aan hechtte, omdat men Rood
in een bij voordacht moeilijke en oneigenlijke positie plaatste.
Tot zoover deze oefening.
Thans willen wij zeer in het kort het geval onder oogen zien,
dat een aanvaller zich met zijn luchtmacht tegen Java richt.
Daartoe zal hij zich van een of meer vliegtuigsteunpunten moeten
verzekeren, binnen bereik gelegen van de voornaamste objecten,
waartegen een aanval zal worden ingezet. Een aanval op deze
vijandelijke steunpunten met het leger zal veelal niet mogelijk
zijn. Z. m. in combinatie met vliegtuigen (bij voorkeur water
vliegtuigen of vliegbooten) zal daartegen een maritieme actie
moeten worden ingezet, ten einde den tegenstander te verdrijven,
terwijl in ieder geval offensieve stooten noodig zullen zijn om
niet zelf in het defensief te worden gedrongen.
Behalve door gebruik te maken van steunpunten, zal een aan
valler zijn luchtactie kunnen inzetten van mobiele bases uit. Dit
kan geschieden op twee manieren, nl. met landvliegtuigen, welke
van een of meer vliegtuigschepen ageer en, of wel met water
vliegtuigen in combinatie met tenders. De taak van den verde
diger wordt, wat betreft de bestrijding met vliegtuigen moeilijker,
immers aan den aanval dient het opzoeken en vinden van den
vijand vooraf te gaan. In dit opzicht is de aanvaller in het voordeel.
Daar staat echter tegenover, dat hij uit een oogpunt van mari
tieme tegenactie veel kwetsbaarder is geworden, dan in het geval,
dat hij zich in een steunpunt kan beveiligen. Het zwaartepunt der
tegenactie wordt hiermede vanzelf, vooral indien de vijand ver uit
onze kust blijft, verplaatst naar het maritieme deel der weer
macht (tactische samenwerking tusschen watervliegtuigen, onder
zeebooten en bovenwaterstrijdkrachten) .Een maritieme actie kan
n.o.m. c.q. naast een luchtactie niet worden gemist.
Wij willen nog even stilstaan bij een voor ons zoo gevaarlijke
maritieme actie, nl. den zg. „raid", d.w.z. een vluchtige onder
neming, welke voor hare uitvoering geen meesterschap of zelfs
ook maar evenwicht ter zee vereischt en zoowel door den sterkere
195
