met pieren. Het stadje VIRTON, in het dal van de TON gelegen,
is voor zicht uit het Noorden volkomen verscholen, omdat het zich
nauw tegen den Noordelijken dalwand aandrukt. Van de drie uit
W. richtingen komende wegen, is alleen die van DAMPICOURT
een ruime breede weg de beide andere houden niet over. De
Westelijke ringweg in het stadje VIRTON is behoorlijk breed,
alle overige straten zijn nauw, kronkelend, klimmend, dalend,
hoogst schilderachtig, maar als verkeersaders voor troepenvervoer
volslagen ongeschikt.
Nadat nu de voorhoede der divisie door 's vijands actie tot staan
was gekomen sloten alle deelen van de hoofdmacht tegen de voor
hoede op, terwijl sommige de colonne zelfs verdubbelden in de
Westelijke helft van het stadje stonden toen opeengepropt
1-115 R.I., 124 R.I., 117 R.I., terwijl 1-31 R.A. zich nog naast de
infanterieregimenten naar voren had weten te wurmen. En voor
al die troepen bestond maar één uitgangetje, één nauw trechtertje
om op den weg naar ET ALLE te komen, het straatje dat tegenwoor
dig den weidschen naam van „Avenue Maréchal Foch" voert 1).
Dit sterk stijgende straatje gaat met eenige ferme knikken
voort tot aan den plateaurand (300 m. Oost van het cijfer 260 op
bijlage 26) 2). En daar verandert de weg ineens in een mooie,
breede, kaarsrechte, bijna onmerkbaar en volkomen gelijkmatig
klimmende route van 1 km tot de FERME BELLEVUE, en na
een rechtsche richtingsverandering op gelijke wijze over 1 km
naar den ingang van het BOIS DE VIRTON.
Langs de „Avenue Maréchal Foch" en den plateauweg nu ging
de voorhoede van de 8 Divisie in marschcolonne naar het Noor
den kort achter het divisie-eskadron 6-14 R.Huss. volgde in
den mist het voorste batn, 1-130 R.I.en, omdat men vanwege
het uit het Noorden weerklinkende zware geweervuur de rest
der voorhoede had doen halt houden, volgden eerst om beurten
de andere bataljons van het regiment.
Ik vermeld dit hier, omdat ik mij in Virton heb afgevraagd, hoe het
mogelijk is geweest, dat die troepen zóó opeengehoopt zijn gekomen. Marsch-
discipline
Als de Duitschers hun aanval zouden hebben doorgezet tot aan den plateau-
rand N. van het stadje, zou de geheele 8 Divisie onherroepelijk uit elkaar
zijn geslagen. Gelukkig ging de Duitsche opdracht niet verder dan het in
bezit nemen en ter verdediging inrichten van de heuvels bij ROBELMONT
en ten N. van VIRTON en omdat men van het Noorden uit het stadje niet
inziet, ontsnapte de verwarring in VIRTON voorloopig aan hun aandacht.
2) Aan dezen plateaurand, die den zeer eigenlijken naam van „Repos de
Bellevue" draagt (eventjes uitblazen vóór Bellevue, nadat men boven is
gekomen) is het Fransche oorlogsmonument opgericht, ter herdenking van
de meer dan 3000 hier gevallen Franschen. Het groote Fransch-Duitsche
kerkhof ligt iets ten Zuiden van de Ferme Bellevue, terwijl halverwege
nog een afzonderlijk Duitsch kerkhof ligt voor het 154 Inf.Reg.
341