halen en eigenlijk tot den volgenden dag steeds moe blijft en moe
weer zijn dagelijksche training aanvangt.
Anderen klagen over afwisselend gevoel van warmte en kou
de, met een onaangenaam sensatie in hart- en maagstreek, dat ze
niet goed onder woorden kunnen brengen.
Deze verschijnselen lijken allemaal zeer alarmeerend. Wat te
denken echter van deze symptomen van den kant van het hart,
terwijl dag in dag uit de zwaarste oefeningen kunnen worden
volgehouden De man met het telkens overslaan van het hart
verliest deze onregelmatigheid, zoodra hij begint te oefenen voor
den marathonloopde man met steken in de linkerzij verbetert
dagelijks zijn tempo over de 2000 meter sciffende man, die na
de oefening niet genoeg tot rust kan komen, zwemt de 1500 meter
bijvoorbeeld in 20 minuten, enkele seconden boven wereldre
cordtijd.
Het springt in het oog dat deze mannen, deze sport-cracks,
geen beschadiging kunnen hebben van hun hart. Hun bezwaren
zijn dan ook van heel anderen aard en het is eerst dank zij de
onderzoekingen der laatste jaren, dat men algemeen is gaan inzien
dat deze klachten geen teekenen zijn van hartlaesie. Het is toch
ook niet zoo onbegrijpelijk, dat een lichaam dat ingesteld is op
maximalen arbeid van een specialen aard, niet meer zoo goed
ingesteld kan zijn op arbeid van minimalen omvang. Speciaal
het zenuwstelsel, dat tijdens de sportbeoefening althans bij top
prestaties zoo intens moet functionneeren, kan zich niet direct
aanpassen aan andere arbeidseischen. Vandaar het labiele, het
zijn evenwicht niet kunnen vinden, van het zenuwstelsel bij den
rustenden sportman. Dat dit zeer hinderlijk kan worden, moge
door het volgende geval, dat zich kort geleden heeft voorgedaan,
gedemonstreerd worden.
Een milicien, ex-wielrenner viel op post staande flauw. Men
dacht natuurlijk aan de ernstigste aandoeningen. Het onderzoek
van den hartspecialist aan het militair hospitaal te Tjimahi wees
echter uit, dat men hier te maken had met een sporthart en dat
het flauwvallen geen ernstige beteekenis had. Enkele strychnine
injecties verhoogden de spanning van 's mans vaatwanden en
nimmer heeft hij weer klachten vertoond. Deze man had tot vlak
voor zijn opname in den militairen dienst getraind en was dus
nog in zijn labiele phase toen hij op post stond. De strychnine-in-
jecties hielpen hem over deze phase heen zonder dat hij verdere
bezwaren ondervond. Na het staken der injecties had 's mans
zenuwstelsel zich reeds aangepast aan de meer normale arbeids
prestaties van den doorsnee-milicien en ondervond hij ook ver
der zonder injecties geen last van zijn nerveuze labiliteit.
Is het wonder, dat waar de sportbeoefenaars zelf vaak klachten
van het hart naar voren brengen, dat waar tot voor enkele jaren
vrijwel de geheele medische wereld bevangen was door het schrik-
361