Een getraind persoon heeft uiteraard pas na veel langer tijd last van deze belemmering bovendien bestaat bij de meeste hier bedoelde takken van sport, die tot hartvergrooting aanleiding geven, de gewoonte, dat de ademhaling actief versneld wordt zonder dat de noodzaak daartoe reeds gevoeld wordt. Zoo ademen roeiers vlak vóór en tijdens de start veel sterker dan noodzakelijk is om maar met hun adem vóór te blijven. Toch lukt hun dit niet en na 1000 meter krijgt gewoonlijk de geheele ploeg te gelijk het gevoel van beklemming, dat dan door een extrawilskrachts- inspanning overwonnen wordt. De laatste Duitsche onderzoekin gen schijnen er op te wijzen, dat de overwinning van dit z.g. doode punt niet alleen met de ademhaling doch ook met de zweetsecretie samenhangtop het moment van prikkeling der centrale hersenen door te hooge melkzuurconcentratie in het bloed zou plotseling een verhoogde melkzuurafscheiding via de zweetsecretie optreden. Deze proeven moeten echter nog bevestigd worden. De sportsoorten nu, die ondanks goede getraindheid nog steeds het gevoel van beklemming geven op een bepaald oogenblik (het z.g. doode punt), waarbij dan blijkbaar de melkzuurvorming grooter is dan door de normale lichaamsfuncties zonder bezwaai kan worden verwerkt, die vormen van sport nu geven aanleiding tot de vorming van een zeer groote alkali-reserve en daardoor tot een „tonogene dilatatie" van het hart, tot een aanmerkelijke, gemakkelijk aantoonbare hartvergrooting, door een verandering van den tonus (de spanning) van de hartspier. Om dit te verklaren nog even een kleine uitweiding op meer speciëel gebied. V1 i hebben naast ons bewust zenuwstelsel ook een onbewust, onwillekeurig zenuwstelseldit laatste vervalt in twee antagonistisch werkende gedeelten, die elkaar in evenwicht houden het sympathische en het parasympathische zenuwstelsel. Kortheidshalve wordt het sympathische zenuwstelsel aangeduid als de symphathicus, het parasympathische zenuwstelsel naar zijn belangrijkste zenuw als de vagus. De versneller van de circulatiefuncties is de sympathicus deze moet dus maximaal zijn invloed doen gelden tijdens de sport prestatie zelve, we krijgen dan polsversnelling, ademhalings versnelling, verhoogden bloeddruk en verhoogde zuurgraad van het bloed. In rust daarentegen overweegt de vagus en we zien dan op treden langzame pols, langzame ademhaling, verlaagde bloeddruk en verlaagde zuurgraad (verhoogde alkaliciteit) van het bloed. Dit overwegen van den vagus in rust nu is volgens de laatste onderzoekingen de voornaamste oorzaak der hartsvergrooting bij sportlieden. Onder invloed van deze zenuw ontstaat een verwijding van het hart de z.g. tonogene dilatatie door verslapping, ver mindering van de spanning van de hartspier het hart ligt dan vaak als een slappe zak op het middenrif, alsof het 't niet de moeite vindt behoorlijk te kloppen voor het beetje arbeid dat er van 368

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1934 | | pagina 56