410
maken aan het familiebelang en dit laatste wederom aan het welzijn van
den Keizer, dit is van Japan. 1)
Voorts vraagt spr. zich af, waarom de Japansche staatslieden nu zoo
openlijk voor hunne plannen uitkomen, terwijl men tot dusverre gewend
was aan een zeer gereserveerde houding hunnerzijds. De verklaring zal
grootendeels liggen in de omstandigheid, dat de Japansche Regeering onver
holen gaat erkennen een „Realpolitiek" te voeren, een politiek, waarbij de
noodzakelijke elasticiteit ten opzichte van de aan den Volkenbond ten
grondslag liggende beginselen zal worden betracht, wanneer daarmede eigen
belangen kunnen worden gediend. Japan heeft zijn voorzichtige diplomatie
verlaten. 2) Spr. gaat verder vragenderwijze op dit onderwerp in. Denkt
Japan zich den vrede te verzekeren door bedreiging met oorlog Japan
gaat dan wel een zeer hoog spel spelen, waarbij spr. o.a. verwijst naar de
overeenkomstige houding, welke het keizerlijke Duitschland in den aanvang
van deze eeuw innam. 3)
Spr. ziet de mogelijkheid onder oogen, dat de coalitievorming reeds zou
zijn begonnen. Rusland, Japans grootste tegenstander, heeft zich door het
sluiten van tal van non-agressie verdragen, in Europa weten veilig te stellen.
De vriendschappelijke verhouding met de kleine Entente brengt ook toena
dering tot Frankrijk. Gelijktijdig met deze positieverbetering in Europa
valt een mislukking van de onderhandelingen betreffende den verkoop van
den Russischen Oosterspoorweg in Japan, zoomede over een non-agressie
pact Amerika-Japan te constateeren. Tevens wordt Rusland door Amerika
2) Zooals wij reeds eenigen tijd geleden in het overzicht mochten ver
melden, staat in het Boek der Trouw geschreven„Deze trouw (d.i. we-
„reldsche kleine trouw) isden vorst te dienen, zichzelf te vergeten, zijn
„land te dienen, zijn huis te vergeten, fouten van zijn meester te verbeteren,
„in gevaar zich begevende, zoo noodig willen sterven".
2) Ook hier willen wij een aanhaling doen uit het geschrift van
den onlangs afgetreden Jap. Min. v. Oorlog Araki Sadao, „De Roeping
van het huidige Japan". Zoo lazen wij op blz. 15 het volgende
„Engeland wordt genoemd een natie van gentlemen. Maar hoe komt het
„dan dat de beweging naar Zelfbestuur in Indië jaar op jaar in kracht
„toeneemt Amerika neemt gerechtigheid en humanitaire beginselen tot
„richtsnoer. Maar wat moet men daarvan denken als men zijn buitenlandsche
„politiek ten opzichte van Panama, Nicaragua, Cuba en andere staten ziet
„Welken staat men ook waarneemt, er is er geen enkele, die er (zooals
„Japan iets op nahoudt, dat lijkt op de kwödö, den Keizerlijken weg.
„(Zie voor dit begrip het I.M.T. No. 11, 1933, blz. 1048).
„De staten van Oost-Azië zijn geworden tot slachtoffers van het blanke
„ras. Het ontwaakte Japansche Keizerrijk kan hun willekeurige gewelddaden
„niet langer dulden. Het is de plicht van het Keizerrijk Japan, de daden van
„onverschillig welke sterke mogendheid met kracht te bestrijden, zoodra
„zij in conflict komen met de kwödö.
„Daarom, waar in Oost-Azië ongeregeldheden het hoofd opsteken, kan
„Japan niet stilzwijgend toezien".
Inderdaad woorden, welke aan duidelijkheid en, al is Min. Araki afgetreden,
aan beteekenis niets open laten. Het geschrift, zoomede de Japansche pers in
het algemeen, bevatten talrijke van dergelijke uitlatingen.
3) Wij willen hier wijzen op de omstandigheid, dat de Japansche Buiten
landsche politiek sindsdien een minder agressief karakter heeft aangenomen,
al zal het doel, naar onze overtuiging, hetzelfde zijn gebleven. Optreden van
Min. Hirota in plaats van Uchida minder invloed van de militaire partij
sinds (wellicht zich uitende in) het loslaten van den Min. v. Oorlog Araki
waarschijnlijk ook de invloed van de erkenning van Rusland door de Ver.
Staten v. N. A., zoomede wellicht de mogelijkheid, dat Japan voelt, dat zijn
politiek, voerende tot isolatie, toch niet de meest gewenschte is.
