teneinde het grondpersoneel in de gelegenheid te stellen nog bij
daglicht de vliegtuigen voor het gebruik op den volgenden dag
gereed te maken.
4. Het regelen van den scheidsrechterlijken dienst bij lucht
vaartoefeningen is een moeilijk vraagstuk.
Voor de oefening van den 9en gold de regeling dat bij samen
treffen van vliegtuigen van beide partijen het luchtgevecht zou
worden aangegeven door één enkelen aanval, waarna beide par
tijen hun opdracht zouden moeten vervolgen.
Uiteraard komt bij deze regeling de uitslag van het luchtge
vecht niet tot uiting. De uitvoering van een opdracht kan door
de actie van den tegenstander niet worden belet. Wil men met
den uitslag van een luchtgevecht wel rekening doen houden, dan
komt men echter tot zeer ingewikkelde en daardoor practisch moei
lijk toe te passen regelingen omdat dan met diverse factoren als
de stei'kteverhouding van beide partijen, de onderlinge positie
enz. rekening moet worden gehouden. Immers is het niet mogelijk
om, als bij de actie van grondtroepen, door hulpleiders beslis
singen te doen nemen, welke met den momenteelen tactischen
toestand rekening houden.
5. Bij elke luchtvaartoefening waarbij twee partijen tegen
over elkander optreden ondervindt het personeel de moeilijkheid
van het tijdig onderscheiden van eigen vijandelijke vliegtuigen.
Die moeilijkheid bestaat niet alleen voor de bemanning in de
vliegtuigen, maar ook voor de troepen op den grond.
Hoewel moet worden toegegeven dat in werkelijkheid, de vlieg
tuigen van den tegenstander, door hun afwijkende bouw op
grooteren afstand zullen zijn te onderscheiden van ons eigen
materieel, dan wanneer als bij oefeningen de vliegtuigen van
een der partijen ter onderscheiding van de andere partij van
wimpels aan de vleugelstijlen worden voorzien, zoo kan men in
dit opzicht voor de werkelijkheid toch niet te optimistische ver
wachtingen koesteren.
Afhankelijk van de belichting in verband met de onderlinge
positie in de lucht zijn de nationaliteitsteekens op de vliegtuigen
reeds op betrekkelijk geringen afstand niet meer te onderscheiden.
Ook verschil in de silhouetten is al spoedig niet meer met zeker
heid waar te nemen. Het is dan ook dringend noodzakelijk voor
den aanvaller, dat hij zijn doel behoorlijk verkent voordat hij
tot den aanval overgaat. Aan den anderen kant moet in de lucht
elk waargenomen vliegtuig als tegenstander worden beschouwd
zoolang omtrent de nationaliteit geen zekerheid bestaat.
Hetzelfde geldt voor de grondtroepen ten aanzien van het zich
dekken tegen waarneming uit de lucht en ten aanzien van het
eventueel openen van het vuur op vliegtuigen. Uiteraard zou men
475
