raars dit nieuws en trokken af. Den volgenden ochtend onder
wierpen zij zich-
14eIn Maart 1932 roerden de Mohmands zich weer, onder aan
voering van den Hadji van Turangzai, die als voorzorgsmaatregel
tegen een luchtbombardement zijn hoofdkwartier had gekozen
naast een moskee. Ondanks zware bewolking en regens volbrachten
de vliegtuigen hun taak. Het huis van den Hadji naast de moskee
werd opgeblazen, zonder nochthans deze te raken. De verzetslieden
verspreidden zich tengevolge van de luchtactie.
Tot zoover de Engelsche voorbeelden.
Van Fransche zijde is vooral bij den Marokko-krijg in 1926 een
uitgebreid gebruik gemaakt van vliegtuigen daar werd een totaal
van 22 escadrilles ingezet.
De groote strijd tegen Abd el Krim vertoonde echter veel
overeenkomst met een openlijken modernen oorlog, en het optreden
der vliegtuigen was krachtiger dan in het algemeen tegenover een
I.V. noodzakelijk zal zijn. Getallen worden vermeld van 40 tot
800 slachtoffers, door één enkel bombardement gemaakt in inland-
sche dorpen. Maar de moreele indruk daarvan was dan ook zoo
groot, dat wanneer een stam onderhandelingen opende over zijn
onderwerping, hij het allereerst vroeg om opschorting der lucht
bombardementen. De telefonische verbinding dezer Riff-dorpen,
werd door de Riffioten ook benut voor den luchtwaarschuwings-
dienst, en overdag werden de bedreigde dorpen meestal verlaten.
De hoofdtaak der vliegtuigen in Marokko bestond in de samen
werking met de grondtroepen, waarbij het ondersteunen der geïso
leerde posten in het dissidente gebied, zoowel door ravitailleering
en verbinding, als door het rechtstreeks aangrijpen van de belege
raars met mitrailleurs en bommen, een voorname plaats innam.
Voorts in aanhoudende bombardementen op het achterland, en foto
grafische en andere verkenning ten bate der oprukkende colonnes.
Kort voor de capitulatie van Abd el Krim, gaf de Resident-Generaal
in verband met het groote aantal slachtoffers, gemaakt door de
luchtbombardementen onder de vrouwen en kinderen, aan den
Commandeerenden Generaal den wensch te kennen, dat dit bom
bardement op het achterland zou worden gestaakt.
Dit optreden vormt een schril contrast met dat der Britten. De
R.A.F- gaat tot het bombardement van dorpen en nederzettingen
eerst over 24 uur na een voorafgaande waarschuwing tot ontrui
ming, juist om vrouwen en kinderen te ontzien. En slechts tegen de
eigenlijke bewapende krijgers treedt zij zoo noodig rücksichtslos op.
Tot zoover deze serie voorbeelden.
Wij kunnen daaruit zien dat in al deze gevallen de omstandig
heden het optreden der vliegtuigen begunstigden. De grondstrijd
krachten zijn er door de moeilijke verbindingen, de geographische
en klimatologische gesteldheid, zwaar gehandicapt. Zoowel in het
open, vlakke land van Irak, als in de chaotische hooggebergten van
507
