slaggevende beteekenis zou zijn geweest. Zij vormen dus een
basis, waarop theoretisch het gebruik van vliegtuigen tegen den
I.V., aangepast aan specifiek Ned.-Indische omstandigheden, kan
worden vastgelegd. Slechts de gelegenheid om de juistheid dezer
theorie aan de practijk te toetsen ontbreekt. Wij doen door deze
theorie aan te nemen, niets af aan het feit der onvervangbaarheid
onzer infanterie-brigades, voor het echte rimboewerk.
Bij een actie als b.v. ter Atjeh's Westkust in 1926, achten ook
wij inzet van vliegtuigen doelloos of zelfs onmogelijk. De door
den vijand geboden doelen blijven zeer klein en goed verborgen,
zoodat ontdekking uit de lucht gelijk staat met het vinden van een
speld in een hooiberg.
Dat alleen reeds de verschijning van vliegtuigen in onzen Archi
pel een diepen indruk maakt op de inlandsche bevolkingen, bleek
o.a- tijdens de marine-vliegtochten langs de rivieren in Borneo, en
de vlucht der L.A. naar Timor in 1927- En ter Sum. Westkust,
waar in 1927 geruchten gingen van door Rusland te verleenen hulp
aan de communisten met behulp van vliegtuigen, doch in stede
waarvan in September de vliegtuigen van de compenie een bezoek
brachten.
Zeker, daar blijft de kwestie der afhankelijkheid van de aanwe
zigheid van landingsterreinen. De basis der vliegtuigen diene
liefst niet meer dan 250 K.M. van het terrein van actie te zijn
gelegen, en slechts bij hooge uitzondering is improvisatie van een
landingsterrein mogelijk. Het toenemend luchtverkeer heeft in dit
opzicht reeds heel wat kostelooze verbetering gebracht, en zal
zulks wel blijven doen. Toch schuilt hierin een ernstige beperking
voor het algemeen gebruik.
In Irak en Marokko stonden de Engelschen en Franschen er wat
dit aangaat heel wat beter voor, zoodat de vliegtuigen meestal
kort bij hun gevechtsterrein een basis vonden. Dit lag ook geheel
in de lijn voor deze luchtstrijdkrachten, die immers speciaal be
stemd waren voor den I.V.-krijg. Onze vliegtuigen zijn echter meer
in het bijzonder bestemd voor de B.V. taak, en blijven in verband
daarmede op Java geconcentreerd- Zij zullen dus in het alge
meen bij inzet tegen een I.V. in de buitengewesten, eerst een
aanzienlijken lineairen afstand hebben af te leggen, om zich naar
het terrein van actie te begeven.
In gewesten met goede verbindingswegen, waar autovervoer
mogelijk is, zal inzet van vliegtuigen dus nimmer worden afge
wacht, doch de infanterie onmiddellijk worden ingezet. Ontbreken
echter goede verbindingen, dan zullen vliegtuigen juist door hun
groote snelheid en actieradius vaak sneller hulp kunnen verleenen
dan de infanterie uit het betrokken patrouille-gebied. We denken
daarbij aan den Djambi-opstand in 1916.
Na het tot hiertoe besprokene zullen we, uit practische over
wegingen, overgaan tot het invoeren van een onderscheid tusschen
twee verzetsmogelijkheden, t.w.
510
