Ook verdienen vermelding de als paddestoelen uit den grond
schietende padvinders-afdeelingen. Spoedig ontaardde deze voor
de jeugd zoo heilzame beweging, wijl meestal volwassenen tot de
afdeelingen toetraden en het streven naar vorming van groepen
weerbare jongelingen duidelijk aan het licht trad (in de oogen der
bevolking zijn de „pandoe's" de soldaten van de partij). Het duurde
dan ook niet lang of de Overheid moest deze beweging tot toelaat
bare afmetingen terugbrengen.
De doelstellingen der partijen en het temperament der pro
motors bepalen meestal het tempo, waarin wordt gewerkt. Partijen
die meenden op openlijke of bedekte wijze gezagsondermijnenden
invloed op hunne leden te kunnen krijgen, ondervonden dat het
GEZAG nog zeer sterk staat en in staat was zonder aanwending
van het militaire gezagsapparaat deze invloeden, zoodanig te
beknotten, dat hiervan voorshands geen daadwerkelijke aantasting
van de binnenlandsche orde en rust behoefde te worden gevreesd.
Interneering der leiders en toepassing van het vergader-verbod,
waren hiertoe voldoende.
Dit overijld optreden van enkele extremistische partijen
en de daartegen door de Regeering getroffen maatregelen namen
de gematigde en loyale partijen ter harte. Het leerde hun, dat er
weinig toe noodig is, om in het huidige stadium de kracht eener
partij te breken en dat de tijd om tegen het Gezag op te treden,
dan wel dit voorwaarden te stellen, nog lang niet is aangebroken.
De werkelijk loyale vereenigingen, die het Gezag geheel en al
erkennen en zich hieraan ten volle onderwerpen, hebben dan ook
niet nagelaten, de afdeelingsbesturen en het korps onderwijzers
der partij-scholen te zuiveren van elementen, die zich voor deloyale
stroomingen om hen heen ontvankelijk betoonden en deze
bij de loyale afdeelingen en scholen ingang trachtten te doen
vinden.
Het behoeft geen betoog, dat die partijen, welke streven naar
innerlijke kracht en zich ervan bewust zijn, dat deze heden ten
dage ten eenenmale onvoldoende is, een gevaar kunnen worden,
waarmede terdege rekening moet worden gehouden. Dat deze
kracht reeds aanwezig is, moge zijn gebleken uit de felle actie,
welke tegen de invoering van de Wilde Scholen Ordonnantie werd
ontketend-
Op Java voldoet naar onze meening de dislocatie van de troepen
aan de eischen welke aan de Java-bezetting moeten worden ge
steld, indien zij in haar geheel voor het dempen van onlusten
wordt geroepen.
Dank zij de goede spoor- en autoverbindingen, kunnen van alle
garnizoenen de afdeelingen spoedig de plaats waar hun taak ligt
bereiken, terwijl deze gunstige verkeersmogelijkheden de gelegen
heid bieden om van de alsdan door het leger bezette plaatsen uit,
tot diep in het binnenland de kracht der wapenen te doen gelden.
518