Te 12.20 n.m. werd de conferentie onder voorzitterschap van
Poincaré geopend. Aanwezig waren namens Engeland Lord
Milner, Haig en Wilson en namens FrankrijkPoincaré, Cle-
menceau, Loucheur, Foöh en Pétain, terwijl eveneens de mili
taire kabinetchefs van Poincaré en Clemenceau, de generaals
Duparge en Mordacq, en de chef van den staf van Foch, Weygand,
tegenwoordig waren.
Allereerst zette Haig den toestand, waarin het Engelsche leger
zich bevond, uiteen en loste hij de twijfel op, welke ten aanzien
van de vraag bestond of hij al dan niet Amiens zou blijven ver
dedigen. Deze verklaring stelde de aanwezigen ten zeerste gerust.
Daarna was het woord aan Pétain. In tegenstelling met het
geen hij den vorigen dag te Compiègne verklaard had, achtte
Pétain het thans mogelijk, in plaats van 15, 24 divisies naar het
bedreigde front te zenden, alhoewel het lang zou duren, eer ze
daar zouden aankomen en het geen uitgeruste divisies zouden zijn.
De uiteenzetting van Pétain ademde echter zulk een pessi-
mistischen geest, dat alle aanwezigen er van onder den indruk
kwamen, Wilson zelfs een protest liet hooren en Foch moeite
had zijn ontevredenheid en ongeduld te verbergen. Nadat Pétain
zijn uiteenzetting beëindigd had, ontstond er een stilte en van
dit oogenblik gebruik makende, nam Clemenceau Lord Milner
terzijde en stelde hem de concrete vraag ,,II faut en finir. Que
proposez-vous Clemenceau wilde aan de Engelschen het ini
tiatief voor het doen van een voorstel laten, daar zij zich steeds
tegen de eenheid van commando verzet hadden. Milner stelde
dan voor aan Foch de algemeene leiding over de Britsche en
Fransche troepen op te dragen hij voegde er aan toe, dat deze
oplossing hem sedert den vorigen dag was duidelijk geworden na
zijn gesprekken met Wilson en Haig.
Clemenceau nam nu Pétain terzijde en Lord Milner Haig en
beide staatslieden stelden hun opperbevelhebbers de vraag of
zij er in toestemden, de leiding van Foch te aanvaarden. Zoowel
Haig als Pétain maakten geen bedenkingen, doch het leek wel
of Haig enthousiaster in zijn toestemming was dan Pétain.
Nu stelde Clemenceau de formule op, welke de opdracht aan
Foch zou bevatten. Deze formule luidde ongeveer, dat Foch werd
belast met het regelen van de samenwerking van de Britsche en
Fransche legers voor Amiens.
Op voorstel van Foch werden de woorden „voor Amiens" ver
vangen door „op het Westelijk front", terwijl Haig voorstelde de
woorden „Britsche en Fransche legers" te vervangen door „geal
lieerde legers" met de bedoeling, dat later de formule ook van
toepassing zou kunnen blijven, indien de Amerikaansche, Itali-
aansche en Belgische legers onder Foch's leiding zouden komen.
Men werd het eens over de volgende formule „Le général
Foch est chargé, par les gouvernements britanniques et francais,
649
