2. RICHTLIJNEN VOOR DE LUCHTVERDEDIGING VAN
SOERABAJA
door
Jhr. J. M. R. SANDBERG,
Kapitein van den Generalen Staf.
Vervolg
MOTTO. No scale of defence however grea.t
can secure complete immunity from bom
bing, but by suitable arrangements the at-
tacker may be made to suffer such casualties
that his efforts will die out.
HI. Over welke verdedigingsmiddelen beschikken wij
Allereerst zou men de vraag kunnen stellen of de luchtverde
diging practisch mogelijk is en of het wel zin heeft gelden daar
aan te besteden.
Wij aarzelen niet die vraag bevestigend te beantwoorden.
Voor een juist inzicht is het noodig de oorlogservaring te hulp
te roepen.
De luchtverdediging van Londen en van Parijs is ook voor
ons uitermate leerzaam. Zij leert ons dat de verdediging bij een
doelmatige organisatie, welke over voldoende hulpmiddelen be
schikt, 's vijands luchtaanvallen wel niet kan beletten, maar dat
zij de resultaten daarvan belangrijk kan beperken en den vijand
bovendien zoodanige verliezen kan toebrengen, dat hij of van
verdere aanvallen afziet, of het aantal daarvan noodgedwongen
aanzienlijk moet beperken.
Als gevolg van de organisatie van de verdediging van Londen
werden de Zeppelinaanvallen op Londen na 1 October 1916 ge
staakt, kwamen na 22 Augustus 1917 geen dagbombardementen
meer voor en zijn ook nachtelijke luchtaanvallen na 19 Mei 1918
niet meer uitgevoerd.
Wat Parijs betreft moge vermeld worden, dat deze stad van
Januari tot November 1918 in 28 nachten door Duitsche bom-
654
Zie J. M. T. 1934, No. 6.
