omdat hierdoor het water in de schoen gemakkelijk kan wegloopen,
de schoen als het ware gedraineerd wordt en voetfunctie-bezwa
ren hierdoor vermeden zullen worden.
Natuurlijk zal het niet alleen noodig zijn goede schoenen in
voorraad te hebben, maar zal het uitzoeken en aanpassen met
veel zorg moeten geschieden en zullen speciaal de recruten hierbij
door onderlegd kader moeten worden geïnstrueerd.
Het inloopen daarna zal eveneens met zorg en eerst onder
leiding moeten gebeuren, hetzij dan op de Atjeh-manier, doordat
men den schoen van buiten invet en een nacht vol water laat
staan en zoo den volgenden dag inloopt of zooals ik het indertijd
te Ambarawa bij het depotbataljon zag, waar de jonge recruten
met hun nieuwe schoenen door slokans moesten loopen en daar
na weer oefenen in den wind om hun schoenen zoo te laten dro
gen. Wanneer dit regelmatig afgewisseld wordt, zal het leer geheel
om den voet gemodelleerd worden en hebben de recruten aan het
eind van den ochtend een goed ingeloopen schoen.
2 e. Massage.
Deze werd en wordt nog vaak aangewend bij voetinsufficientie
en bij dreigende voetinsufficientie. Zij dient om den bloed- en
lympheafvoer van voet en onderbeen te bevorderen en bovendien
de mechanische overgevoeligheid van de banden en spieren te
verminderen.
Deze voetmassage bestaat uit de volgende bewerkingen of hand
grepen.
a. Effleurage het strijken.
Met de volle hand worden huid en spieren van de voetzool
en voetrug van distaal naar proximaal gewreven, terwijl de hand
geheel tegen de voethuid aan moet liggen. Hierdoor wordt speciaal
de lymphe naar boven teruggeduwd en ontstaat beneden achter de
hand als het ware een vacuum. Door deze bewerking wordt op
haar beurt de distale lymphe aangezogen. Deze bewerking ge
schiedt dus steeds naar het hart toe. Eveneens zal een zelfde
functie op de bloedvaten worden uitgeoefend. Men krijgt hierdoor
dus een betere bloed- en lymph-doorstrooming van den voet.
Gaat men uit van het idee, dat er wat lymphestuwing van voet
en onderbeen is, dan moet men dus eerst het bovenbeen leegstrijken.
Daarna kan men het onderbeen in het bovenbeen ledigen, waarna
men het bovenbeen weer leegstrijken moet. Hierna zal men ten
slotte den voet in het onderbeen, dit weer in het bovenbeen en
tenslotte het bovenbeen weer moeten ledigen.
Daar men met de hand niet het geheele bovenbeen omvatten
kan, doet men dit in 4 physiologische deelen, n.l. de strekkers
apart, daarna de mediale en in de derde plaats de laterale bui-
787
