10. Einde van de expeditie.
Nu met den val van Tjakranegara en het gevangen nemen
van den vorst de oorlog geëindigd was en wij meester van Lombok
geworden waren, kon men overgaan tot de voorbereiding van de
vestiging van het civiel bestuur onder toekenning van gelijke rech
ten aan Sasaks en Baliërs.
Na een conferentie met de Sasaksche hoofden werd door den
opperbevelhebber een aantal voorstellen bij de regeering ingediend
betreffende de toekomstige bestuursorganisatie. De resident van
Bali en Lombok werd met de uitvoering dier voorloopige maat
regelen belast, tot op den 20en Juli 1895 door de regeering een
beslissing werd genomen, waarbij Lombok voor goed onder recht-
streeksch bestuur gebracht werd, met vervallenverklaring van alle
rechten.
Na de voorloopige regeling van de bestuurszaken kon tot weder-
inscheping van de troepen worden overgegaan. In de eerste dagen
van December werd hiermede begonnen, bij gouvernementsbe
sluit van 24 December 1894 werd de expeditie ontbonden ver
klaard. Voorloopig bleef een aantal troepen als bezetting van
Lombok achter, welke bezetting steeds meer werd ingekrompen
tot zij in Februari 1902 geheel werd opgeheven.
De expeditie naar Lombok eischte weer vele en zware offers
van het Indische Leger. De totale verliezen bedroegen
175 gesneuvelden, w.o. 15 officieren.
503 gewonden, w.o. 30 officieren.
Hiervan overleden nog 44 man, w.o. 5 officieren. Vermist bleven
14 man. Volgens betrouwbare berichten zouden binnen korten
tijd na afloop van de expeditie in de verschillende hospitalen
aan ziekte, vermoeienis en uitputting nog 246 militairen overleden
zijn.
Vermelding verdient nog, dat H.M. de Koningin Weduwe, Re
gentes van het Koninkrijk, bij Koninklijk besluit van 13 April
1895 de plichtsbetrachting van leger en vloot herdacht door het
instellen van een speciaal eereteeken, het Lombokkruis, vervaar
digd uit het op Lombok veroverde bronzen geschut en uitgereikt
aan allen zonder onderscheid van rang of graad, die tusschen 26
Juni en 24 December 1894 deel hebben uitgemaakt van de naar
Lombok gezonden expeditionnaire macht.
Op 19 September 1901 had de plechtige overbrenging van de
overblijfselen der op Lombok gesneuvelden, die in en om Mataram
en Tjakranegara begraven lagen, naar de algemeene begraafplaats
te Ampenan plaats.
Ten slotte zij nog medegedeeld, dat te Mataram het Lombok
monument werd opgericht ter herinnering aan de vele dapperen,
die hun leven voor hun vaderland hebben gegeven.
Het spreekt haast wel van zelf, dat allen zullen medewerken om
de nog in Indië aanwezige 58 oudstrijders bij de 40-jarige herden
king een onvergetelijken dag te bereiden.
861
