van 500 ruiters volgde op dien grauwen winterdag reed men
snel, 60 mijlen naar Frankfurt. Den volgenden morgen 40 mijlen
verder naar Krossen, waar het leger ter sterkte van 28000 man
was verzameld ,,auf dem Rendez-vous des Ruhms terwijl een
achterhoede van 12000 man op 18 December uit Berlijn zou afmar-
cheeren en naar omstandigheden het hoofdleger zou volgen.
Den 16 December overschreed FRIEDRICH aan het hoofd van
zijn leger de grens van Silezië. En Schlieffen typeert 's Konings
plan in de volgende woorden
In elk geval was hij van plan 't te probeeren, n'en déplaise alle
protesten en omina 2).
De bezetting van Silezië, waar de zwakke Oostenrijksche troe
pen snel voor de Pruisen uitweken, verliep zonder noemenswaar
dige moeilijkheden einde Januari 1741 was geheel Silezië bezet,
uitgezonderd de versterkte plaatsen Glogau, Brieg, Namslau en
Neisze. Winterkwartieren werden betrokken, de bergpassen naar
Bohemen en Moravië bezet, en een afgezant naar MARIA THE-
RESIA gezonden met een speciale opdracht. Deze afgezant, graaf
■Gotter, moest voorstellen, dat FRIEDRICH zijn volle steun zou ge
ven aan de uitvoering van de Pragmatieke Sanctie, 2 millioen
gulden zou storten om de financiën van het Rijk weer op de been
te helpen, echter op voorwaarde van volledigen afstand van Sile
zië. Het succes van Gotter was nihil, en zelfs na FRIEDRICH's ge-
tawar, voorloopig alleen maar het hertogdom Glogau, als men
zijn rechten maar erkende ,was MARIA THERESIA niet tot
zijn inzicht te brengen. Zij spotte „Wie auffallend, dasz Seine
„preuszische Majestat, dessen Amt es gewesen, als Erzkammerer
„des Reichs dem Hause Österreich das Waschbecken zu reichen,
„nun ihm Gesetze vorschreiben wolle En FRIEDRICH wist nu
dat er met Oostenrijk niet te onderhandelen viel en dat de onver
biddelijke wet van oorzaak en gevolg hem voorwaarts dreef op zijn
Silezisch avontuur.
3
„Der König eines armen Landes oder besser dreier ganzlich ge-
„trennter Lander von noch nicht zweieinerhalben Million Einwohnern,
"allein, ohne Bundesgenossen, unternimmt einen Krieg gegen eine
Macht von zehn Millionen mit unerschöpflichen Hilfsmitteln, und
„schwerlich allein gegen diese Macht. Denn es ist mit Sicherheit vor-
„auszusehen, dasz noch andere scheelblickende Nachbarn ein Empoi-
„kommen und Erstarken einer norddeutschen Macht nicht stillschwei-
„gend mitansehen werden. „Cet homme-la est fou sagt Ludwig XV
„und spricht damit ungefahr die Ansicht Europas aus." Viertelj. H.
1912 Beiheft, blz. 7.
-■) Want als dit geen „omen" zou zijn, bestaan er geen slechte voortee
kenen meer! In het grensstadje Krossen, waar ter eere van Friedrich de
groote kerkklok werd geluid, stortte het gansche kapgebinte met klok en al
omlaag. Bouwvalligheid Friedrich wist alle bijgeloovige uitleggingen echter
te ontzenuwen door het ongeluk een teeken te noemen van den trots zijner
tegenstanders, die gebroken zou worden„Das Hohe wird erniedrigt werden".
