Ook Rusland mobiliseerde, al was de toekomstige tegenstander
nog niet bekend.
Oostenrijk en Sachsen besloten nu om vereenigd Silezië te her
overen en daartoe in één groep van Königsgratz over Landeshut
Silezië binnen te vallen. Eerst einde Mei begon de uitvoering, en
29 Mei waren beide legers vereenigd in Landeshut, te zamen
70000 man sterk. Den 3 Juni daalden de verbondenen naar de vlak
te af, en maakte hun leger om Hohenfriedeberg als draaipunt
een zwenking naar rechts naar den vijand, die in een legerplaats
bij Schweidnitz werd verondersteld, (afstand 15 km)
In den avond legerden de verbondenen in 2 groepen N. van
Hohenfriedeberg, de Oostenrijkers rechts, met hun cavalerie
schuins rechts voor, de Sachers 2 km. links voorwaarts het ge
heel in een sterk concave cirkelvorm, front oost. Een afzonder
lijke voorhoede onder generaal von Schlichting sterk 18 grena
diercompagnieën en 1100 Ulanen werd op den noordvleugel nog
3 km. meer oostwaarts geschoven, en greep dus nog verder
noord-om.
FRIEDRICH had een voorhoede onder Du Moulin in voeling
met Von Schlichting, terwijl de hoofdmacht in den nacht werd
verplaatst naar het terrein rondom het middelpunt van den cirkel,
die onder FRIEDRICH's spiedend oog door de Oostenrijkers was
ingenomen. In deze opstelling, die op 4 Juni te 2.00 was bezet,
werd niet gelegerd, doch met het geweer in den arm gerust.
En vóór het aanbreken van den dag werd in 2 colonnes in onge
veer westelijke richting afgemarcheerd dus gericht op de schei
dingslijn tusschen Oostenrijkers en Sachsers. Het plan was nu
om met de rechtercolonne op te marcheeren en de Sachers in
NW. richting terug te werpen, terwijl de linkercolonne, op den
linkervleugel gedekt door de cavalerie de Oostenrijkers daarna
zou omvatten en in ZW. richting terugwerpen.
Schlieffen, Viertelj. Hefte, oordeelde over de operatiemogelijkheden
aan Oostenr. zijde als volgt: „Für einen konzentrischen Vormarsch von
„allen Seiten, für eine Vernichtungsschlacht haben die Dinge selten
„besser gelegen, wie hier für die Verbündeten. Die Gunst der Lage
„wurde indes nicht benutzt, allseitig nicht vongegangen, sondem all-
„seitig stehen geblieben."
FRIEDRICH's operatieplan kan dan ook alleen aanvaard worden
als men aanneemt, dat hij de waarde van zichzelf en van zijn troepen
in het veld oneindig veel hooger aansloeg dan die van zijn tegenstan
ders; en die appreciatie is juist gebleken.
Carlyle, Vol. VII, p. 108: „FRIEDRICH always got to know his man,
„after fighting him a month or two and took liberties with him, or
„did not take, accordingly. And, for most part, not quite always,
„as one signal exception will showhe does it with perfect accuracy;
„and often with vital profit to his measures. „If the Austrian eooking-
„tents are a-smoke before eight in the morning", notes he, „you may
„calculate, in such case, the Austrians will march that day." With a
„surprising vividness of eye and mind (beautiful to rival, if one could),
„he watches the signs of the times, of the hours and the days and
138
