gent kwijt, maar was toch nog wel tweemaal zoo sterk als Frie-
drich. Daarom besloot FRIEDRICH, die KARL's leger tot door de
bergpassen was gevolgd, op 18 September terug te gaan naar
Silezië; en nu volgde KARL hem weder. Aldus zou op 30 Septem
ber te 5.00 de marsch van Staudenz naar Trautenau worden
vervolgd, toen FRIEDRICH het bericht kreeg, dat de vijand op de
hoogten in de rechterflank stond.
FRIEDRICH begreep den toestand onmiddellijk: afmarsch uit
de legerplaats in Oostelijke richting, met den vijand op 2 km.
afstand in de heuvels in den rug, was dwaasheid; zoodat er niets
anders overbleef dan aanvallen. En het trage tempo der Oosten-
rijksche actie gaf hem daartoe de gelegenheid.
De aanval werd ingezet tegen het hoogste punt der stelling, de
in het noorden gelegen Graner Koppe. De Pruisische cavalerie
chargeerde bergopwaarts, en daar de 75 Oostenrijksche eskadrons
niet bergafwaarts konden althans wilden aanvallen, weifelden
en wachtten ze, tot ze overhoop werden gereden. En nu vielen
achtereenvolgens de Graner Koppe, en daarna door een niet
bedoelden frontaanval (een foutief aangezette omvatting) de rest
der stelling beoosten Soor, zoodat prins KARL moest terug trekken
met een verlies van 7300 man. De Pruisen verloren in den Slag
bij Soor 3900 man, waarvan bij het Grenadierbataljon von Wedell
75 der officieren en 80 der minderen.
140
Dit was inderdaad zoo: na grondige verkenning van de Pruisische
legerplaats bij Staudenz was prins KARL in den nacht in 2 colonnes
(39000 man) opgerukt, had de Pruisen (22000 man) volkomen ver
rassend bereikt, en had nu niets anders te doen dan toe te slaan.
„Morgen früh müszte in einer Stunde solches Tröppel Menschen
„wie in einem Schnupftuch genomen sein", meende een der Oosten-
rijksche generaals waarop prins KARL hem beval: „die Zipfel von
„seinem Schnupftuch wohl zuzuhalten, dasz ihm nicht einer oder
„mehrere echappierten, da er die Preuszen noch nicht probiert
„hatte."
x) Brief van FRIEDRICH aan Minister von Podewils, 30 September 1745:
„Mein lieber Podewils, wir haben den Prinzen Karl völlig geschlagen.
„Prinz Albert (zwager van Friedrich) ist getötet. Mein Wedell. Auszerdem
^keine Person von Bedeutung. Forcade ist leicht am Fusz verwundet. Die
"Schlacht war schrecklich, aber sehr ruhmvoll; ich glaubte überrumpelt
„zu sein, aber Gott sei gelobt, alles ist gut; viele Gefangne, mit einem Worte,
„es ist eine grosze Sache. Das ist alles, was ich jetzt Ihnen zu sagen Zeit
„habe. Meine ganze Bagage ist zum Teufel, und Eichel (pers. secretaris) ist
„gefangen." Mendelssohn, a.b., blz. 185.
Uit de „General-Principia vom Kriege enz." S. 153: „Wir hatten niemahls
„die Bataille von Sohr gewonnen, wann das Terrain uns nicht favorisiret
„hatte; Denn obgleich die Zahl unserer Trouppen nur bis zur Helffte derer
„Oesterreicher, reichte, so konten sie uns doch nicht überflügeln, dasz also
„das Terrain eine Art von egalité, zwischen denen beyden Arméen zu wege
„brachte."
Het hier geciteerde werk, dat ik nog eenige malen zal noemen, heet voluit:
„General-Principia vom Kriege, appliciret auf die Tactique und auf die
