te onderwerpen. De bovengenoemde Martin-diving-bomber is zelfs
in staat zich uit de duik te herstellen zonder zijn bom af te wer
pen. Hij komt ten slotte tot de conclusie, dat uit een oogpunt van
trefkans op de groote schootsafstanden het vliegtuig- en het ge-
schutprojectiel aan elkaar gelijkwaardig zijnop de kleinere
afstanden is echter het kanon in het voordeel.
Wat betreft de vuurcapaciteit is het kanon zeker in het voor
deel. Nemen we b.v. de zeer bescheiden uitrusting aan van 100
schoten per stuk op een slagschip, dan zullen 1000 vliegtuigen
noodig zijn om hetzelfde projectielgewicht (bommen van 900 kg.)
te vervoeren als 1 slagschip.
Dit is inderdaad juist, maar we moeten niet twee dingen verge
lijken die niet gelijkwaardig zijn, dus met een slagschip mei één
vliegtuig. De eenige maatstaf die we hebben om uit te kunnen
maken hoeveel vliegtuigen we dan met een slagschip kunnen
vergelijken is de aanschaffingsprijs. Nemen we een slagschip van
b.v. 50.000.000 gulden. Het vliegtuig, zooals wij dat voor onze
omstandigheden zouden wenschen, b.v. van het type van de Dou
glas DC 2, zal ongeveer 130.000 gulden kosten. Voor het slagschip
zullen we dus 384 vliegtuigen in de plaats kunnen stellen, elk dia-
gende een bommenlast van 1800 kg, totaal dus vervoerende 168
bommen van 900 kg; het slagschip 1000 projectielen van hetzelfde
gewicht.
Waar wij geen slagschepen hebben spreekt voor ons beter de
vergelijking met een kruiser. Nemen wij aan, dat de aanschaffings
prijs hiervan is b.v. 15.000.000 gulden. Hiervoor kunnen we 115
vliegtuigen in de plaats stellen, totaal vervoerende een bommen
last van 207.000 kg. Nemen we verder voor de kruiser aan 8 kanon
nen van 20 cm met een munitievoorraad van 300 schoten per stuk;
totaal dus 2400 a 120 kg of 288.000 kg.
Hoewel de vergelijking hier oogenschijnlijk in het voordeel
van de schepen uitvalt, moeten we niet vergeten dat een schip het
zich niet kan veroorloven om zijn geheele munitievoorraad in één
gevecht te verschieten, omdat het nog wat moet overhouden voor
eventueele aanvallen op den terugweg naar zijn basis. Een vlieg
tuig kan daarentegen zijn geheele bommenvoorraad afwerpen zon
der daardoor minder verdedigbaar te zijn, integendeel. We komen
op dit onderwerp later, onder „snelheid van optreden terug.
We hebben hier de vergelijking tusschen schepen en vliegtuigen
alleen getroffen uit een oogpunt van vuurcapaciteit. Natuurlijk
is dit zeer eenzijdig, maar het valt buiten het bestek van d±i
artikel om een volledige vergelijking te treffen, dus b.v. wat meer
waarde voor de verdediging van Indië zou hebben, 1 kruiser of
een met de kosten hiervan overeenkomend aantal vliegtuigen. r)
212
i) Waarbij dan niet alleen de aanschaffingsprijzen vergeleken moeten
worden, doch ook de exploitatiekosten. Red.
