Koning nog komen terug over de Elbe en het beleg van Prag
opgeheven.
En weder geeft SCHLIEFFEN de juiste critiek„Schon die
„Umgehungen bei Soor und bei Prag waren miszlungen. In beiden
„Schlachten hatten Unterführer die Kolonnen zu früh einschwen-
„ken lassen. Dort hatte die Tapferkeit der Truppen, hier die Masz-
„regeln des Königs die Fehler in ihren Wirkungen wenigstens
„abgeschwacht. Bei Kolin laszt der König selbst zu früh ein-
„schwenken. Er hat noch nicht die schmerzlichen Erfahrungen
„gemacht, die ihn bei Leuthen und Zorndorf bestimmen werden,
„die Umgehung solange fortzusetzen, bis die Flanke des Feindes
„erreicht und der Augenblick zum Einschwenken gekommen
ist".
En de tijden zijn wèl moeilijk voor FRIEDRICH! Maar zijn
veerkracht had hem nog niet verlaten. „Mais ne savez-vous done
„pas que chaque homme doit avoir ses revers?" vroeg hij den
jongen Graf von Anhalt; waarbij eenige bluf stellig niet ontbrak.
281
b Hoogst belangwekkende bijzonderheden geeft Carlyle, Vol. VII, p. 155
e.v.
Omtrent het te vroeg inzwenken: De voorhoede Hülsen was krap aan op
den vleugel van de Oostenr. stelling gekomen en daar ten aanval gegaan.
Friedrich, die het gevechtsverloop met de kijker volgde, meende dat als
de hoofdmacht Hülsen maar dadelijk steunde, het succes enorm zou zijn;
weshalve hij naar den C. der hoofdmacht, Moritz von Anhalt, snelde en hem
„with Olympian brevity and fire", beval: „Face to right here!" Moritz, die
even kort aangebonden is als de Koning, antwoordt: „Impossible enz.", waarin
hij schoon gelijk had; doch hij wist niet, dat de Koning in zijn opwinding
„halfrechts" bedoelde! Waarop de Koning: „Face to right, I tell you!"; en
Moritz weer protesteerend, „it is certain FRIEDRICH dashed quite up to
„Moritz at this second remonstrance, flashed out his sword (the only time
„he ever drew his sword in battle) and now, gone all to mere Olympian
„lightning and thundertone, asks in this attitude: „Will He obey orders,
then? Moritz, fallen silent of remonstrance with gloomy rapidity obeys.
En gaat rechts En op zijn post teruggekeerd blijkt FRIEDRICH, dat het
naar rechts ingezwenkte front inderdaad geheel verkeerd uitkomt; hij tracht
het nog te herstellen, maar 't gaat niet meer. Enfin, de slag gaat verloren.
„The incident is never whispered-of for near fifty years
D?UIb denkt dat de slaS verloren is en geeft het bevel uit: „The retreat
„is to Suchdol" (ZO.-richting)Berichtofficieren rijden alle kanten heen en
„alles wordt gereed gemaakt voor den aftocht. Slechts één berichtofficier
dl® "aar dei} rechtervleugel, waar Hülsen het heel moeilijk heeft, en
KIEDKICH in zijn opwinding de zaken er niet beter op maakt, meent dat
de kansen niet zoo slecht staan; waarin hij gelijk heeft en weet den C. daar
te ovei tuigen om stand te houden tegen Hülsen, en hem met een cavalerie-
aanvai terug te werpen. De slag is gewonnen. De Koning van Pruisen is
ges agen. En met veel Te Deums in Wien „till the Heavens echo again"
wordt de Maria Theresia Orde ingesteld, met „Daun the first Chief of it;
and Pensions to Merit" alleen de overste Benkendorf, de berichtofficier in
kwestie, kreeg niets, „continued quietly a military lion to discerning men,
„for the rest of his days."
