Ad. b Hoe heeft de militair te handelen, ingeval hij twee beve
len ontvangt, welker gelijktijdige uitvoering onmogelijk is
De Ned. M. v. T. welke ik in het eerste stuk citeerde merkt op 2):
En in een noot wordt hieraan toegevoegd
Stellig is hier voor den mindere het geval van noodtoestand aan
wezig slechts één bevel kan door hem worden opgevolgd. Hij
321
„fehl nicht überschritten hat. Er ist jedoch als Mittater zu betrachten,
„wenn die Befolgung des Befehls eine Handlung gegen die milita-
rische Treue in sich schlieszt".
„De grondgedachte van de onbeperkte gehoorzaamheid kwam hierin
„nog veel duidelijker dan in de bovengenoemde „authentische Inter
pretation" aan den dag. De Rijksdag kon zich daarmede evenwel niet
„vereenigen en uit de smeltkroes der beraadslagingen kwam een nieu
we paragraaf te voorschijn die als 47 in het M. Str. G. B. werd op
penomen en die luidt
„Wird durch die Ausführung eines Befehls in Dienstsachen ein
„Strafgesetz verletzt, so ist dafür der befehlende Vorgesetzte allein
„verantwortlich. Es trifft jedoch den gehorchenden Untergebenen die
„Strafe des Teilnehmers 1. wenn er den ihm erteilten Befehl über-
„schritten hat, 2. wenn ihm bekannt gewesen ist dasz der Befehl des
„Vorgesetzten eine Handlung betraf, welche ein bürgerliches oder mi-
litarisches Verbrechen oder Vergehen bezweckte".
„De mindere heeft als gevolg hiervan dus in voorkomende geval
len te overwegen, of het hier een „Befehl in Dienstsachen" betreft.
,Is het gegeven bevel dat niet, en begaat de mindere door de uitvoe-
„ring een strafbaar feit, zoo is hij ten volle strafrechtelijk verant
woordelijk. Is het gegeven bevel wèl een „Befehl in Dienstsachen"
„zoo zal de mindere nog hebben te overwegen of het bevel een hande
ling betreft, die een „Verbrechen" of „Vergehen" oplevert. Bij over
treding is de mindere, die het bevel van een meerdere uitvoert, niet
strafrechtelijk verantwoordelijk. Ontegenzeggenlijk ligt in 47 M. Str.
„G. B. voor den ondergeschikte een leidraad het lijkt evenwel twij
felachtig of deze hem de keuze veel gemakkelijker zal maken en
„voor de instandhouding eener goede discipline had 47, dat den
„mindere nogal iets te overwegen geeft, gevaarlijk kunnen worden." 1)
„Een militair, die bezig is het bevel van een bevoegden meerdere ten
„uitvoer te leggen, ontvangt van een anderen een tegenstrijdig bevel.
„Hoe hij ook handelt, hij is ongehoorzaam; doch daarom nog niet per
„se strafbaar. Hij heeft in zoodanig geval den loop der zaken in be
hoorlijke termen mede te deelen aan den meerdere, die het laatste
„bevel gaf. Volhardt deze desniettemin daarbij, dan neemt hij de af
wijking voor zijne verantwoording, en de mindere kan te dier zake
„niet worden gestraft."
„Zoo althans in den regel. Weet echter de mindere, dat het eerste
„hem gegeven bevel eene veel gewichtiger aangelegenheid betreft dan
„het tweede, en dat de uitvoering van het eerste bevel geen uitstel
„gedoogt, dan zal hij dit moeten opvolgen, en wegens het verzaken
„van het latere bevel niet strafbaar zijn."
1) Overgenomen uit M. R. T. XX, blz. 594 596.
2) Zie I. M. T. 1935, blz. 173.
