H. De Zevenjarige Oorlog. 29 Aug. 1756 15 Februari 1763.
Jaar 1756, Lobositz en Pirna.
Wonderlijk zooveel overeenkomst als midden 1756 de politieke
toestand voor Pruisen vertoonde met die van de Centralen in
1914. Pruisen alom door verbeten vijanden omringd, alle tot
de tanden gewapend en zich gereed makende tot den doodelijken
sprong. En ook toen trokken zij het onschuldigste gezicht van
de wereld en lieten zij Pruisen opdraaien voor de oorlogsverkla
ringen en het beginnen der vijandelijkheden om daarna ge
bruik makende van de op zoo korten afstand in t algemeen nog
onvoldoend scherpe instelling op het politieke beeld de wereld
en ieder weldenkende te wijzen op de schurkerij van den Pruisi-
schen Koning tegenover zóó achtenswaardige, zich van niets be
wuste en doodonschuldige lammeren
Maar FRIEDRICH, die uit de stukken wist welke gevaren hem
bedreigden, besloot om allen voor te zijn, Sachsen te bezetten en
dan winterkwartieren te betrekken in N. Bohemen, waar hij op
kosten van Oostenrijk de bewaking zou kunnen handhaven.
Hij had 4 legers gevormd een van 66.000 man en 222 vuur
monden in de Mark onder zijn eigen bevel, een van 26.000 man
en 72 vm. onder Schwerin in Silezië, een van 20.000 man en 56
vm. onder Lehwald in Ostpreuszen, en een van 8.500 man en 22
vm. onder den erfprins van Hessen-Darmstadt in Pommern. Daar
het Sachsische leger slechts 20.000 man telde, besloot FRIEDRICH
om alleen met het hoofdleger Sachsen te bezetten. En daartoe
rukte hij in verscheidene colonnes op 29 Augustus Sachsen binnen
en hoopte nu het Sachsische leger te kunnen overvallen in zijn
kwartieren wat echter niet mogelijk bleek omdat die weermacht
zich met Vorst FRIEDRICH AUGUST en den kanselier Brühl
had opgeborgen in een sterke rotsstelling bij Pirna, met als
sleutelpunt de rotsvesting Königsstein. Zoodat FRIEDRICH moest
besluiten tot eene belegering, hopende dat de levensmiddelen wel
niet toereikend zouden zijn voor een langdurig verzet.
Hoewel het Oostenrijksche leger nog allerminst gereed was
voor actie, wilde MARIA THERESIA toch iets doen om de be
legerde Sachsers te helpen en daarom beval zij den generaal
Browne (een Ier) om met 35.500 man op te rukken naar Sachsen.
Op den 1 October viel FRIEDRICH dit leger, dat een stelling
had bezet bij Lobositz aan de Elbe, met 28.500 man aan. Na een
zeer zwaar gevecht, dat overigens onbeslist bleef, verdwenen de
Oostenrijkers te middernacht van het slagveld beide partijen
verloren in den slag bij Lobositz ongeveer 3.000 man. Het resul
taat, hoewel voor FRIEDRICH niet geheel bevredigend, belette
toch het ontzet der belegerde Sachsers, die nu 17 October na
een slappe en volkomen mislukte uitvalspoging smadelijk moes
ten capituleeren; de voorwaarden luidden:
275
