1. De Poolsche Koning en Saehsisch Keurvorst FRIEDRICH
AUGUST is vrij om naar Warschau te gaan (wat hij dan ook
gezwind deed, en nimmer wederkeerde; hij noch de met
hem zich bergende Kanselier Brühl).
2. De officieren worden vrij gelaten op parool van niet meer
tegen de Pruisen te strijden in dezen oorlog.
3. De rest van het leger (14000 man) met alle wapens en alle
voorraden geeft zich onvoorwaardelijk over.
Sachsen was nu Pruisisch, en FRIEDRICH lijfde de 14000 Sach-
sers bij zijn leger in; een procédé, dat hem nog al kwalijk is
genomen, en dat hem in elk geval weinig voordeel heeft opgele
verd.
Behoudens een kort bezoek aan Berlin bleef FRIEDRICH den
geheelen winter in Dresden. 1) De toestand was hoogst ernstig:
de veldtocht van 1756 had niet het beoogde succes gebracht; inte
gendeel, de gansche wereld was in opstand gekomen tegen den
„snooden roover, wien nu letterlijk niets heilig was". De verhou
ding van de wederzijdsche strijdkrachten was zeer in het nadeel
van de Pruisen: aan 's vijands zijde stonden Oostenrijk met
177000 man, Frankrijk met 105000 man, Rusland met 80000 man
(ongerekend de ontelbare kozakkenbenden)Zweden met 20000
man, Wurtemberg en Bayern te zamen met 10000 man: 392000
man, waarbij dan nog kwam het vrijwel waardelooze Reichs-
Executions-Armee 2) van 35000 man; daartegenover kon FRIED
RICH ten hoogste stellen 210000 man, waarvan 150000 man
veldtroepen; van Engeland had hij voorloopig geen steun aan
troepen te wachten, omdat dat land Frankrijk bestreed in Noord-
Amerika en ter zee, zoodat het voorloopig bleef bij een obser
vatiekorps in Hannover onder den Duke of Cumberland, aan
welk korps 5 Pruisische bataljons werden toegevoegd, zoodat het
althans een der Fransche legers en echec zou kunnen houden.
Nog scherper blijkt de wanverhouding in sterkte der strijdende
partijen als men bedenkt, dat FRIEDRICH met zijn volk van
5 millioen zielen streed tegen de 90 millioen zielen der Verbonden
Grootmachten
276
Hij woonde daar in het paleis van Brühl, waarvan Carlyle, Vol. VII,
p. 83 vertelt als volgt: endless wardrobes and magnificenses there;
three hundred and sixty-four Pairs of Breeches hanging melancholy, in a
widowed manner. „C'est assez de culottes: montrez-moi des vertus!", ex
claimed an impatient French traveller, led about in Brühl's Palace one day".
2) In de aanplakbiljetten waarbij het leger met spoed werd opgeroepen
en aangeduid werd als „Die eilende Reichs-Executions-Armee" had die
weermacht reeds pech, doordat een drukfout insloop, die van „eilende"
„elende" maakte, zoodat een „erbarmelijk" leger werd opgeroepen; een
incident dat de noodige hilariteit veroorzaakte, vooral toen het leger zoo in
gebreke bleef.
