516
(5) De bedoeling dezer actieve immunisatie is n.l. den militair in den
loop van eenige jaren eene zóódanige dynamische antitoxische immuniteit
tegen tetanus te schenken, dat de thans bij verwondingen gebruikelijke pas
sieve immuniseering niet meer noodig is, doch als regel volstaan zal kunnen
worden met eene injectie van 1 c.c. anatoxine, waardoor de reeds aanwezige
immuniteit maximaal wordt opgevoerd.
(6) Kan de serumprophylaxe bij die maximaal geïmmuniseerde personen
dus gemist worden, de strenge toepassing der wondprophylaxis zal uiteraard
onverminderd van kracht blijven.
(7) Uit het bovenstaande blijkt duidelijk dat voorloopig dezelfde indicaties
voor serumtoediening bij verwondingen moeten blijven gelden als vroeger,
in verband waarmede nogeens de aandacht gevestigd wordt op de laatste
alinea van dz. rondschrijven No. 40/VI ddo. 24 December 1934.
(8) Eerst nader onderzoek zal kunnen uitmaken wanneer althans bij
een gedeelte onzer militairen het sub (5) vermelde zoude kunnen worden
toegepast. De te volgen gedragslijn zal dan nader worden vastgesteld."
Militair Geneeskundig Tijdschrift, 24e jaargang, No. 2. Januari 1935.
„Over spontaanfracturen van middelvoetsbeentfes" door W. F. H. Brunet
de Rochebrune, Officier v. Gezondheid 2e kl.
Deze onder vele namen (Militarfusz, Fuszgeschwulst, ziekte van Deutsch-
lander, syndesmitis metatarsae, marching fracture) bekend zijnde aandoe
ning, die vroeger dus niet altijd onder de fracturen werd gerangschikt, werd
voor het eerst als zoodanig beschreven door Schulte. De oorzaak van deze
fracturen is echter niet met zekerheid uit te maken. Vermoeienis der voet-
spieren speelt een rol en men meent, dat als de voetspieren het opgeven,
de beenderen te zwaar belast worden en dan kunnen breken. Het eerste
middelvoetsbeen, dat zeer sterk ontwikkeld is, fractureert nooit. Het 2e, 3e
en 4e os metatarsale, die bij het loopen vnl belast worden, hebben de meeste
kans om te breken. De diagnose fractuur is niet altijd gemakkelijk te stellen.
Het röntgenbeeld kan volkomen normaal zijn. In het Militair Hospitaal te
Utrecht werden in de laatste 2 jaren 65 gevallen waargenomen. Het oogen-
blik, dat het middelvoetsbeen breekt wordt veelal op de minuut af aange
geven. Bij een typisch geval vindt men een min of meer scherp omschreven
zwelling op den voetrug, soms met een roode verkleuring van de huid. Er
bestaat pijn bij druk in lengterichting, soms ook bij tractie aan den teen.
Een of meer verschijnselen kunnen ontbreken, maar druk op de fractuur
plaats of asdrukpijn is vrijwel altijd aanwezig. Pijnen treden meest alleen
op bij rondloopen, niet bij liggen. Zooals reeds gezegd kan de röntgenfoto
aanvankelijk negatief zijn; in andere gevallen vindt men een onderbreking
of onregelmatigheid aan de corticalis of wel een duidelijk fractuurlijntje
door het bot heen. Soms geeft een foto door de callusvorming eerst na
eenige weken bevestiging van de diagnose. Gewoonlijk kan men na 14 dagen
callusvorming op de foto verwachten. De foto's vervaardigd na 4 weken
toonen alle callus. Ziet men callus op de foto, dan is deze gewoonlijk ook
te voelen.
De dikte van de middel voetsbeentjes II tot en met IV wisselt onderling
en merkwaardig is, dat vaak juist het dikste os metatarsale gebroken is.
Men treft de fractuur meestal aan op het proximale of distale deel van een
os metatarsale (door de foramina nutricia op deze plaatsen?).
De behandeling bestaat uit bedrust gedurende een viertal weken, massage
en voetbaden. Na de rustperiode wordt begonnen met één uur opstaan en
gaandeweg tot verdere mobilisatie. Na 6 weken marcheeren de patiënten
weer mee.
