417
dat FRIEDRICH in aantocht was, holde hij met zijn leger terug,
zoo hard hij kon naar Stolpen (O. van Dresden)het schoone plan
om met 100000 man de 20000 Pruisen te vernietigen was vervlogen
nog voor er iets gebeurd was. J)
En nu week Daun van stelling op stelling terug, totdat hij op 6
October met 78000 man bij Kittlitz stond, O. van Hochkirch. De
Koning had in Hochkirch 30000 man en had 10000 man naar het
N. uitgezonden om bij den door hem voorgenomen aanval de
Oostenrijkers in de rechterflank te vallen. Maar eindelijk ziet Daun
zijn kans om met meer dan dubbele overmacht verrassend aan te
vallen; in den nacht van 13/14 October worden de troepen naar
voren gebracht en te 5.00 begint de Slag bij Hochkirch, die voor
FRIEDRICH volkomen verrassend kwam als gevolg van de onder
schatting van zijn tegenstander. Door wonderen van moed en
vasthoudendheid zijner troepen gelukt het FRIEDRICH om een
geordende terugtocht tot stand te brengen. Wat niet belet, dat de
overvalling den Pruisen bijna 9000 man kost en 101 vuurmonden,
terwijl Maarschalk James Keith, een van FRIEDRICH's ver
trouwdste aanvoerders sneuvelt. Voor de Oostenrijkers bedroegen
de verliezen 7500 man. 2)
Carlyle, a.b., Vol. VII, p. 61: „From the Russian side too, Daun has
„heard of Zorndorf, and the igrand „Victory of Fermor" there; but knows
„well, by this sudden reëmergence of the Anti-Fermor, what kind of Victory
„it is!"
Nog wil ik de volgende correspondentie citeeren. Daun had per ijlbode
aan Fermor een brief doen brengen, behelzende de mededeeling, dat
FRIEDRICH op weg was gegaan naar Küstrin, en dat hij moest oppassen.
Dit epistel viel in FRIEDRICH's handen, die Daun het antwoord zond.
Thans eerst Daun's brief:
„Your Excellenz does not know that wily Enemy as I do. Bij no means
„get into battle with such a one. Cautiously manoeuvre about; detain him
„there, till I have got my stroke in Saxony done: don't try fighting him.
DAUN."
Het antwoord „duly signed „Fermor", but evidently in a certain King's
„handwriting" luidde:
„Your Excellenz was in the right to warn me against a cunning Enemy,
„whom you knew better than I. Here have I tried fighting him, and got
„beaten.
„Your unfortunate FERMOR."
Het grappigste gevolg van den slag was voor Daun, dat de Paus hem
een „gewijde steek en zwaard" schonk; een gebaar, dat nog stamde uit den
tijd, toen de oude Pausen hoogst verdienstelijke kampioenen in den strijd
tegen de Heidenen met die instrumenten vereerden; en waren de Pruisen
nu die Heidenen?
Het ligt voor de hand, dat dit geschenk aan den ouden Daun („la grande
Perruque" zooals FRIEDRICH den maarschalk noemde vanwege zijn heel
enorme pruik) voor FRIEDRICH een schier onuitputtelijke bron van uitbun
dige vreugde is geweest; een gansche serie spotdichten was er het gevolg
van. (Band XV van de Oeuvres de Frédéric enz., blz. 122 e.v.).
„Tempelhof" volstaat met: „Het resultaat van die wonderuitrusting is ge-
„weest, dat de Veldmaarschalk nooit meer eenig succes heeft behaald."
