Inderdaad is onmogelijkheid daargelaten het voortzetten
van een zij het wanhopigen strijd uit zuiver tactisch oogpunt be
zien van meer waarde dan het strekken der wapens, omdat dan
alle eigen troepen verloren gaan zonder eenig verlies voor den
vijand.
Dat FRIEDRICH bij deze laatste operatie zelf geen fouten zou
hebben gemaakt zal wel niemand willen beweren al ware het
slechts dat hij 36 uren heeft gewacht met het ondersteunen van
Finck, toen hij van den afmarsch der Oostenrijkers naar Maxen
hoorde.
Hoe 't ook zij, FRIEDRICH's houding na dezen ernstigen tegen
slag was weer schitterend, doordat hij met zijn 36000 man Daun
nog zoo imponeerde, dat deze met zijn 72000 man de veilige palis
sadeeringen van zijn Dresdensche kamp niet durfde te verlaten.
En zoo eindigde het jaar 1759 met FRIEDRICH nog ongebroken!
Nog even wil ik melding maken van twee Krijgsraden, welke de
Verbondenen in 1759 hielden:
Zeide niet Eugenius van Savoye (zie blz. 1042, I. M. T. 1934)
„Dasz so offt ein General keine Lust hatte etwas zu unterneh-
„men, kein besseres Mittel deshalb sey als einen Krieges Rath
„halten
(wordt vervolgd).
530
„Vorfall man vorhin gar keine Idee gehabt. Von der Sache selbst
,,musz Ich annoeh mein Judicium suspendiren weil Ich die eigentli-
„chen Umstande so dabei vorgegangen noch gar nicht weisz." Aldus
de Koning aan den ongelukkigen Finck, dien hij voor den Krijgsraad
liet brengen na zijn terugkeer uit de krijgsgevangenschap. Finck werd
veroordeeld tot een jaar vestingstraf en daarna ontslagen.
1. Soltikoff, die uit Petersburg bevel had ontvangen om te velde
te blijven zoo lang dat maar eenigszins mogelijk zou zijn, hield
over de uitvoerbaarheid van deze bevelen een Krijgsraad met al
zijn Generaals, waarbij men eenstemmig die orders voor onuit
voerbaar verklaarde.
En dus trok hij af!
2. Daun, die maar niet kon besluiten om HEINRICH's leger bij
Torgau aan te vallen, besloot op 3 Nov., toen hij van den aftocht
der Russen hoorde, tot de passieve verdediging; waartoe hij
bang zijnde dat Wien dit besluit zou afkeuren een Krijgsraad
bijeenriep (om zich nl. te laten raden wat hij al van plan was)
voor dit college had hij zelfs alle brigade-generaals er bij geroepen
om door een grooter aantal stemmen meer indruk op Wien te
maken.
Eenstemmig verklaarden alle 22 generaals dan ook, dat een
aanval op de Pruisische stelling bij Torgau onuitvoerbaar was!
