worden gebracht. Integendeel, de film moet blijven de toelichting
in beeld, de film moet blijven het hulpmiddel, dat ter hand moet
worden genomen, waar andere hulpmiddelen ontbreken of te kort
schieten. De film is bovendien het hulpmiddel, dat toelichting geeft
in den vorm van een bewegend beeld. Als zoodanig komt zij dus
voornamelijk tot haar recht om beweging te demonstreeren, b.v.
de werking van een wapen, een handgreep a.a.
Daarentegen komt de film minder tot haar recht om een be
paalden toestand te verduidelijken als de inrichting van een
wapen, een houding bij de exercitiën, bij het schermen of bij de
athletiek. Hier kan volstaan worden met een stilstaand beeld, dat
in den vorm van het lantaarnplaatje reeds jaren bij het onderwijs
in het algemeen een beproefd en waardevol hulpmiddel vertegen
woordigt. Beter dan een foto, een plaat of een doorsnede, geeft
het geprojecteerde lantaarnplaatje gelegenheid om voor allen even
duidelijk het onderwerp te behandelen en toe te lichten. De hulp
middelen voor een verklaring van de theorie van min of meer
ingewikkelde onderwerpen zullen daarom veelal uit films én uit
lantaarnplaatjes bestaan.
Zooals reeds elders werd gezegd, voorzien moderne filmprojectie
apparaten in de behoefte om een bepaald beeldje van de film
nader toe te lichten en vindt men dus als het ware film- en lan-
taarnplaatjeprojectie in één toestel vereenigd. Om verschillende
hier niet nader uiteen te zetten redenen komt bij het gebruik van
een dergelijk projectieapparaat a double usage de projectie van
het stilstaande beeld in het gedrang, zoodat voor instructiedoel
einden behalve een projectietoestel voor films de aanwezigheid
van een projectietoestel voor lantaarnplaatjes aanbeveling ver
dient. In de meeste lokaliteiten ingericht voor het vertoonen van
films, treffen we dan ook tevens een projectietoestel voor lan
taarnplaatjes aan. Behalve lantaarnplaatjes kan men ook een film
strookje, samengesteld uit die filmbeeldjes, welke een nadere
toelichting of verklaring wenschelijk maken, projecteeren.
Modern uitgeruste projectietoestellen voor lantaarnplaatjes,
zijn bovendien uitgerust voor z.g. „opzichtprojectie" waardoor
niet alleen lantaarnplaatjes, maar ook foto's, kaartbladen, illustra
ties uit tijdschriften a.a. kunnen worden geprojecteerd. (Epidias
coop)
Ook worden toestellen voor opzichtprojectie afzonderlijk ge
bruikt (Episcoop). Een dergelijk toestel vormt een practisch hulp
middel bij besprekingen met officieren en kader over een gehouden
of te houden oefening, bij behandeling van krijgsgeschiedkundige
voorbeelden e.d.
Voor instructiedoeleinden gaat het gebruik van bewegende en
stilstaande lichtbeelden hand aan hand. In een goed geoutilleerd
theorielokaal moet de gelegenheid aanwezig zijn om tusschen de
theorie door even een korte film of een lantaarnplaatje te vertoo-
535
