worp. De handgranaat heeft, op deze wijze geworpen, meer door
slagkracht om door het zachte begroeiïngsbed den harderen bo
dem te bereiken, terwijl, door het steiler invallen, de weg, dien
zij in dit bed moet afleggen korter wordt, waardoor snelheids
verlies zooveel mogelijk wordt voorkomen.
Men moet overigens dit gevaar van ong'esprongen schokhand-
granaten, hetwelk op het gevechtsterrein zoowel vriend als vijand
bedreigt, stellen tegenover de reeds besproken gevaren, die de tijd-
handgranaat uitsluitend voor de eigen partij biedt.
Wellicht dat in aansluiting op het voorgaande in een volgend
artikel de gevoeligheid onzer handgranaat eens zal worden onder
het oog gezien.
4. Eenige algemeene beschouwingen en conclusies.
a. Hoewel onze Offensieve Handgranaat wel als de machtigste
onder haar soortgenooten kan worden beschouwd, moet men zich
hoeden voor de opvatting, dat ze ook in een defensief gevecht
een topwaarde heeft. Het V.H.I. geeft voor deze opvatting eenigs-
zins aanleiding. In punt 18 sub b. staat nl., dat de uitwerpveer moet
worden gespannen, zoodra bij de verdediging een handgemeen
kan worden verwacht. Punt 24 zegt, dat moet worden geoefend in
het werpen van uit een loopgraaf, terwijl punt 25 spreekt van het
aan de oefeningen ten grondslag leggen van een eenvoudige tac
tische onderstelling, en dat een korte phase uit het aanvallend en
verdedigend gevecht moet worden weergegeven. In het tweede
lid van dit punt staat, dat van pionieroefeningen dikwijls partij zal
kunnen worden getrokken voor oefeningen in het werpen bij den
aanval en bij verdediging van versterkte stellingen.
Waar de officieele naam van onze handgranaat haar bestemming
duidelijk aangeeft, zullen deze toepassingen wel als uitzonderlijk
bedoeld zijn, b.v. in noodgedwongen omstandigheden. Ongetwijfeld
zal ze daarbij ook waarde hebben en vooral veel meer waarde
hebben dan eenige andere offensieve handgranaat, doch een
willekeurige goede defensieve handgranaat van andere constructie
zal het van haar winnen. Naar het oordeel van schrijver dezes
zal het dan ook een eerste zorg moeten zijn evenals in het bui
tenland een defensieve handgranaat in te voeren. Of er wellicht
omstandigheden bestaan, die een defensieve handgranaat voor ons
minder gewenscht doen zijn, kan schrijver niet beoordeelen.
Uitdrukkelijk zij er dan ook op gewezen, dat deze uitspraak geba
seerd is slechts op technische inzichten.
De vraag of een defensieve handgranaat een schok- of een
tijdbuis behoort te hebben, kan nog een onderwerp van studie
uitmaken. Voor de enkele scherf werking op niet gedekte levende
doelen is een tijdbuis zeker goed te gebruiken, daar de dieptewer
king der scherven geen preciesen worp vereischt. De gelegen
heid tot dekken bij niet onmiddellijk na den aanslag springen
559
