plication des caisses d épargne, la protection dans les manufactures
des intéréts moraux et physiques des enfants, la liberté du tra
vail ont trouvé en lui un défenseur ardent et sincère."
Jean Victor Poncelet. (1788 1867)
Poncelet, die reeds op zeer jeugdigen leeftijd een groote techni
sche begaafdheid toont, komt in 1807 op de Ecole Polytechnique,
die hij wegens een ernstige ziekte eerst in 1810 als genist verlaat
om zijn studies aan de „Ecole d'application de l'artillerie et du
génie te Metz te voltooien.
In het begin van 1812 wordt hij belast met de herstelling van
het in 1809 door de Engelschen vernielde fort Rammekens op
Walcheren. Zijn verblijf in Holland is echter slechts van korten
duur, want medio 1812 wordt hij ingelijfd bij de genie van het
legercorps van Maarschalk Ney in Rusland. Al spoedig wordt
Poncelet gewikkeld in de hevige gevechten rondom Smolensk.
Ingedeeld bij de achterhoede, die den terugtocht van de overblijf
selen van het legercorps bij het passeeren van den Dnjepr moet
dekken, wordt hij den 18en November te Krasnoë krijgsgevangen
gemaakt en gedirigeerd naar Saratoff aan de Wolga. Een afstand
van 1200 km. moet hij te voet afleggen; de hevige koude is oorzaak,
dat hij er uitgeput in Maart 1813 aankomt.
Gedurende zijn verblijf in de gevangenis te Saratoff (tot het
najaar van 1814) legt de jonge luitenant, verstoken van alle lec
tuur en aanteekeningen, de grondslagen voor een standaardwerk,
de „Traité des propriétés projectives des figures". Zijn doel is „de
présenter quelques vues générales, quelques apercus sur le moyen
de procurer a la géométrie ordinaire ce caractère d'extension qui
lui manque, et que possède si bien la géométrie analytique". Hij
heeft in de eenzaamheid gelegenheid gevonden de geniale mathe
matische concepties, die reeds in zijn studietijd, mede dank zij het
inspireerende onderwijs van Monge, opgeweld waren, uit te wer
ken en met elkaar in verband te brengen. Hij bestudeert voor het
eerst uitvoerig die eigenschappen van figuren, welke tegen cen
trale projectie bestand zijn en wordt daarom terecht als één der
grondleggers der projectieve meetkunde beschouwd, een eer, die
hij met den Zwitserschen meetkundige Jakob Steiner moet 'dee-
len, die kort na hem in een niet minder belangrijk werk op dit
gebied volledige klaarheid heeft weten te bereiken en de funda-
menteele begrippen, die bij Poncelet in de kiem aanwezig waren,
helder naar voren heeft gebracht. Beiden kunnen naast Ferdi
nand. Möbius en Michel Chasles als de grondleggers van de moder
ne synthetische meetkunde beschouwd worden, met Monge, Car-
l1) ..Systematische Entwicklung der Abhangigkeit geometrischer Gestalten
von einander".
575
