Men stelle zich nu de troepenverdeeling op het oorlogsterrein
voor Daun met 40000 man aan de Queis (Z. van Görlitz), detn.
Hadik en Laudohn bij Priebus, te zamen 36000 man, trachtende
zich bij de Russen aan te sluiten, Soltikoff met 60000 man in
Krossen. FRIEDRICH met 30000 man in Schmottseifen tegenover
Daun, Prinz HEINRICH met 13000 man bij Bautzen, Finck met
10000 man dekt Berlin, Wedell met 20000 man W. van Krossen,
Prinz Eugen von Würtemburg met 6000 man in Brandenburg.
FRIEDRICH besloot nu om HEINRICH met 13000 man te ver
plaatsen naar Sagan (welke marsch van 220 km. zijn leger in 5
dagen aflegde)hem daarna het commando te geven over de groep
Schmottseifen tegenover Daun, en zelf met HEINRICH's leger
waarbij de groepen Wedell en EUGEN de vereeniging van Lau
dohn met de Russen te beletten. Na een week van marschen, die
FRIEDRICH zelf „de cruelles et terribles marches" noemt, was
hij, met Wedell en EUGEN tezamen 50000 man, in Frankfurt;
zonder echter de vereeniging van Laudohn en Soltikoff te hebben
kunnen beletten, die nu 90000 man sterk in een zeer sterke stel
ling bij Kunersdorf stonden. Omtrent deze stelling bij Kunersdorf
zegt Schlieffen op blz. 93: „Es ist eine Festung, durchaus würdig
„eingeschlossen, förmlich belagert oder ausgehungert zu werden.
„Der gröszte Teil der Front und des Rückens kann als unan-
„greifbar gelten. Nur der linke Flügel bietet die Möglichkeit der
„Annaherung. Die Hoffnung j edoch, von hier aus die Stellung
„aufrollen zu können, sollte sich als illusorisch erweisen."
In den vroegen morgen van 12 Augustus ging FRIEDRICH's
leger ten aanval en 's namiddags te 15.00 was de toestand zoo,
dat de Russen half geslagen waren, maar Laudohn nog niet was
ingezet. De Pruisische troepen waren na de geweldige marschen
en den aanval op dezen heeten Augustusdag zeer vermoeid, zoo
dat de meeste generaals van oordeel waren, dat een rustpauze
tot den volgenden morgen onvermijdelijk zou zijn. Maar FRIED
RICH wilde van geen halve maatregelen weten en zette zijn lin-
kervleugel-infanterie in, die echter ook niet de beslissing bracht.
Ten slotte moest Seydlitz' cavalerie de groote Russische batterij
nemen; maar Seydlitz werd zwaar gewond, en steeds meer bleek
de onmogelijkheid van een voortzetten van den aanval. En 't
geheel eindigt met een terugtocht welke ontaardt in een wilde
vlucht. Het Pruisische leger was vernietigend verslagen. Het ver-
523
b Men zoeke de plaatsen even op de Bos-atlas, Kaart van Duitschland:
hier is de onderlinge ligging, hemelsbreed: Mark-Lissa(Daun) 15 km. ZO.
van Görlitz, Schmottseiffen (FRIEDRICH) 30 km. O. van Mark-Lissa,
Görlitz 60 km. ZZW. van Sagan, Priebus (Hadik en Laudohn) 30 km. WZW.
van Sagan, Sagan 50 km. Z. van Krossen, Krossen (Soltikoff) 60 km. ZO. van
Frankfurt, Bautzen (HEINRICH) 40 km. W. van Görlitz.
