736
Als gevolg van de intrede van motorkracht zien wij deze ook toepassen bii
tal van andere gereedschappen als boren, zagen, hei werktuigen enz Schr
eindigt met de opmerking „lm Ganzen haben die Pioniere die Probe des
Kriegsjahres 1914 glanzend bestanden."
W.
Geneeskundige Dienst, enz.
Militair Geneeskundig Tijdschrift, 24e jaargang, No. 3, April 1935.
„Aérophysiologische grenzen voor den jachtvlieger"
Tn deze voor „L'Office International de Documentation de Médecine Mili
taire (4e zitting, 1934) te Luik gehouden voordracht van den off. v. Gez.
Ie klas, chef van den Vliegmedischen Dienst te Soesterberg, J. E. Brouwer
wordt nog eens weer een indruk gegeven van de vele ongunstige omstandig-
1 ,en'.w ZIcJl gedurende het jachtvliegen kunnen voordoen en wordt
duidelijk gedemonstreerd, dat het menschelijk organisme, zoowel lichamelijk
geestelijk als zintuigelijk niet volkomen opgewassen is tegen de regelmatige
vorderingen der vliegtuigtechniek, waarvan de mogelijkheden onbegrensd
zijn. Als eerste physiologische grens doet zich de hoogte voor, daar bij het
toenemen daarvan de zuurstofspanning in de inademhalineslucht regelmatig
atneemt en de gebruikelijke zuurstofmaskers niet luchtdicht op het gelaat
passen, waardoor de ingeademde zuurstof de spanning heeft van de omge
ving. Men schat de hoogte-limiet met zuurstof voorziening door middel van
het open masker op ongeveer 14000 m of 124 mm atmospherische druk. Met
een luchtdichte cabine (stratospheerballon) daarentegen is de grootste hoogte
nog met bereikt.
Aan het opvoeren van de snelheid is noodzakelijk verbonden een regelma
tige toeneming van de hoekversnellingen en de daaruit voortkomende cen
trifugale krachten. De rechtlijnige versnellingen en vertragingen zullen op
het organisme van den vlieger weinig nadeeligen invloed uitoefenen. Bij de
katapultvhegtuigen (in enkele seconden na de start een vliegsnelheid van
150 km. p/u) worden geen bezwaren voor den bestuurder opgeleverd- even
min bij parachutesprongen, waarbij de parachutist zich eerst een paar duizend
meter vrij laat vallen en er bij de opening van het valscherm dus een groote
vertraging ontstaat. Anders is het bij de centrifugale krachten, die een
waarde van 8 tot 10 maal de zwaartekracht kunnen bereiken en meest in de
richting van het hoofd naar de voeten werken. Bij een hoekversnelling in
het verticale vlak (looping, stijle duikvlucht) zullen eerder lasten worden on-
dervonden dan bij die in het horizontale vlak, omdat in het eerste geval
de centrifugale kracht mede zijn invloed uitoefent op het normale druk-
verlies van 30 mm kwik van het hart tot de hersenen, terwijl in het
tweede geval dit haemostatisch drukverlies er practisch niet is. In de
practijk van het jachtvliegen doen zich, wat de versnellingen betreft, overi
gens nog vrij wat ingewikkelder problemen voor.
De plotselinge drukwisselingen kunnen niet zoo snel genivelleerd worden
m het middenoor en de neusbijholten (polysinusitis, otitis media, enz als
beroepsziekten voor jachtvliegers)De respiratie wordt beïnvloed door den
hoogstand van het diaphragma (uitzetten van maag- en darmgassen). Doordat
cni™ jachtvliegtuig binnen 10 minuten een hoogte kan bereiken van
5000 m, waarmede een temperatuursdaling van ongeveer 30° C gepaard gaat
zal er veel geeischt worden van het warmteregulatiecentrum, hetwelk door
den verminderden zuurstoftoevoer al onder minder gunstige omstandigheden
moet functionneeren.
Aan de aandachtsverdeeling van den jachtvlieger (bij een éénpersoons-
vliegtuig) gedurende de uitvoering van een opdracht worden door de
vorderingen der techniek steeds hoogere eischen gesteld. De normale jacht-
vlieger zal een groot deel van de zaken, waaraan hij te denken heeft moeten
verwaarloozen, al of niet met catastrophale gevolgen.
