een gewonde hand te verwijderen. Dit moet ook gebeuren, als de
verwonding aan den arm zit. Het secundaire verwijderen is door
de al opgetreden zwelling zeer lastig.
Ook het aanleggen van een Esmarch x) is eene kunst, die niet
genoeg beoefend kan worden, en die door verplegers met diploma,
in de eerste plaats geheel moet worden beheerscht. Het verkregen
resultaat is anders een bloedstuwing in plaats van bloedleegte, het
geen een nog grooter bloedverlies ten gevolge heeft dan zonder dit
mislukte experiment.
Alleen het beste materiaal kan aan de eischen, die een oorlog
stelt, voldoen. Maar niet alleen het materiaal, maar ook de men-
schen, moeten de best denkbare qualiteiten bezitten. Het vechten
in de eerste linie vergt heel wat moreel, dapperheid en opoffering.
De ziekenverpleger echter, die den gewonden kameraad uit het
vuur haalt, en de arts, die ongedekt tegen den vijand zijne hulp
verleent, moeten sterkere zenuwen hebben dan de frontsoldaat.
Deze heeft afleiding door de actieve deelname aan het gevecht
deze afleiding mist echter het personeel van den geneeskundigen
dienst.
813
J) aanleggen van een elastieken zwachtel of gummislang om slag
aderlijke bloedingen tot staan te brengen.
