"blessé aussi a la main droite, il tenait son sabre de l'autre main,
„et la bride de son cheval a la bouche. Pour tout autre que Buona-
„parte, la vue d'un brave militaire dans eet état, eüt été un spec-
„tacle pénibleil dit aux officiers qui l'entouraient, avec l'accent
„de l'admiration: Voyez comme il est beau!" 1)
Zijn onbeheerschte hartstocht el ijkheid.
NAPOLÉON's beide echtgenooten, Joséphine de Beauharnais
en Marie Louise d'Autriche, zijn hem volkomen ontrouw geweest,
terwijl de eerste reeds Barras' maitresse was toen Bonaparte uit
zijn handen het opperbevelhebberschap in Parijs ontving. NAPO
LÉON heeft Joséphine als een „épouse-maitresse" bemind, doch
beide vrouwen heeft hij zijn zuidelijke hartstocht tot in 't ongeloof
lijke opgedrongen. Men zie daarvoor zijn brieven aan haar ge
schreven tijdens den Italiaanschen veldtocht 2); en men leze de
ontvangst van zijne bruid Marie-Louise. 3) Tegen elk protokol in,
rijdt hij haar op haar reis naar Parijs tegemoetslechts vergezeld
door Murat wacht hij haar op 27 Maart in den stroomenden regen
in Courcelles op, betreedt haar koets, reist mede naar Compiègne
„oü il arbrège les discours, les présentations, les compliments. II
„mène Marie-Louise dans son petit appartement de l'intérieur.
„La, a elle de se souvenir de la lecon que son père lui a faite,
„d'être a son mari tout a fait et de lui obéir en toute chose
Et, dans la journée, il (Napoléon) dit a un de ses géné-
„raux „Mon cher épousez une Allemande. Ce sont les meilleurs
„femmes du monde, douces, bonnes, naives et fraiches comme des
„roses." Eenige dagen later (1 en 2 April) had het huwelijk plaats.
Reeds op zijn tocht naar Egypte (1798) wordt de lange rij van
zijn maitresses geopend door Madame Fourès-Bellisle, in het leger
meer bekend onder den lieflijken naam van „la générale Bellilote",
of ook wel „Clioupatre". De rij is ongelooflijk lang doch vooral
acht ik de vraag van beteekenis, of al die vrouwen, welke door
zijn leven gingen, ook invloed hebben gehad op zijn daden. En
daartoe geef ik hier een kort citaat uit Frédéric Masson, dat te
geloofwaardiger is, omdat Masson een der grootste vereerders van
NAPOLÉON is geweest. 4)
„Les femmes ont-elles eu une influence sur ses idees et, par suite,
„sur ses actes
„D'influence directe, il ne semble point, pour les maitresses, pas
„même pour les femmes mais que les impressions regues des unes
„et des autres, les conversations tenues avec elles, les circonstances
M. C., als voren, blz. 88.
2) Napoléon. Lettres d'amour a Joséphine. Editions Nilsson. Paris.
3) Frédéric Masson. Napoléon et les femmes. Paris 1896. blz. 264.
4) Frédéric Masson. blz. 325 e.v.
844
