Vervolgens kwam het luchtvervoer in gebruik in den strijd in
Syrië en Marokko; het had den grooten steun van maarschalk
LYAUTEY en onder leiding van kolonel CHEUTIN vervoerde
het 37ste luchtvaart-regiment 1050 gewonden van Januari tot No
vember 1923, een gemiddelde van bijna 4 per dag. Er werd een
nieuw type vliegtuig gebruikt, Aerochir genaamd, dat een chirurg
en zijn staf mogelijk maakte bij een gewonde te komen en direct
te opereeren. Toch heeft zulk een vliegtuig geen groote waarde,
want het is veel beter te operèeren als een gewonde veilig en wel
in een goed ingericht hospitaal is gebracht. In Marokko werden 2
types vliegtuigen noodig geacht, n.l. de groote Breguet-limousine,
waarmede 810 gewonden konden worden vervoerd en de kleine
Henriot-tweedekker die naast een bestuurder 2 gewonden op
brancards kon vervoeren. De laatste heeft maar een klein landings
terrein noodig en kan dus in moeilijk terrein gebruikt worden.
In 1924 en '25 zijn meer dan 4000 gewonden in Marokko per
vliegtuig geëvacueerd.
Generaal DENAIN meldde, dat gedurende het gevecht aan de
Euphraat in 2 dagen tijds 80 ernstig gewonden naar het groote
centrale hospitaal, 400 km achter het gevechtsfront vervoerd zijn.
Dit vervoer duurde 4 uur; hiervoor zou 5 dagen noodig zijn
met autovervoer en 15 dagen bij vervoer per muilezel en dit door
woestijn-gebied met vijandelijke stammen.
In den beginne hielden de vliegers niet van die bezigheid, ze
vochten liever; ook werkten de eersten niet met succes, totdat
in 1920 20 ingerichte vliegtuigen in Marokko in dienst kwamen
van het type Henriot, met een zijlaadklep. Van 1921 tot 1928 zijn
hier 4000 gewonden mee vervoerd. De vliegers hadden een onder
vinding van ten minste 400 vlieguren en ze waren geoefend in
medisch vervoer. De ondervinding leerde dat een goede voor
bereide organisatie noodzakelijk was, met depots met reserve
voorraden materiaal en personeel onder beheer van officieren en
mecaniciens-technici.
Goede landingsterreinen waren uitgekozen en in goeden staat
gebracht. Bovendien werd voor goede verbindingen (telefoon etc.)
gezorgd, zoodat op aanvraag onmiddellijk een ambulance-vliegtuig
vertrekken kon.
Geen van de patiënten bleek van het vervoer geleden te
hebben.
Algemeene beschouwingen.
Het is een medische opvatting, dat ernstige gewonden binnen
12 uur, minder ernstige binnen 24 uur en nog minder ernstige
binnen 36 uur geopereerd moeten worden om het leven te redden
en hoe eerder lichtgewonden geholpen worden, des te vlugger zijn
ze weer klaar voor het gevecht.
994
