1129
„Quand je te sacrifie tous mes désirs, toutes mes pensees, tous
„les instants de ma vie, j'obéis a l'ascendant que tes charmes, ton
„caractère et toute ta personne ont su prendre sur mon malheureux
„coeur.
„J'ai tort, si la nature ne m'a pas donné les attraits pour te
„captiver mais ce que je mérite de la part de Josephine, ce sont
„des égards, de l'estime, car je l'aime a la fureur et uniquement.
„Adieu, femme adorable, adieu, ma Joséphine.
„Puisse le sort concentrer dans mon coeur tous les chagrins et
„toutes les peinesmais qu'il donne a ma Joséphine des jours
„prospères et heureux.
„Qui le mérite plus qu'elle
„Quand il sera constaté qu'elle ne peut plus aimer, je renfermerai
„ma douleur profonde, et je me contenterai de pouvoir lui être utile
„et bon a quelque chose.
„Je rouvre ma lettre pour te donner un baiser Ah Joséphi-
„ne Joséphine
Bonaparte. 3)
Evenals NAPOLÉON had het Directoire de behoefte aan een
spoedigen vrede gevoeld en het zond daarom den generaal Clarke
als onderhandelaar naar Wien, doch via Milaan, waar hij NAPO
LÉON zou uithooren over zijn plannen. Men was namelijk in het
Directoire beducht, dat NAPOLÉON buiten de Directeuren om
zijn politieke plannen zou doorzetten, evenals hij dat met de
militaire deed. Den 29 November kwam Clarke in Milaan aan,
waar hij van den beginne af aan onder den invloed van NAPO
LÉON kwam, en van examinator dra geëxamineerde werd, zoodat
NAPOLÉON volledig op de hoogte kwam van de plannen van
het Directoire. NAPOLÉON begreep, dat Frankrijk behoefte had
aan een spoedigen vredeen als hij die tot stand zou brengen,
zou hij op twee wijzen de redder des vaderlands zijn. Bovendien
wilde het Directoire Italië als onderhandelingsobject beschouwen,
en desnoods opofferen maar NAPOLÉON, die in tal van bloe
dige gevechten dezen grond had moeten veroveren, dacht daar
niet aan.
Zijn meening, die hij overigens niet onder stoelen of banken
stak, luidde ten aanzien van het Directoire als volgt
In een gesprek, dat hij korten tijd later in Mombello voerde met
Melzi d'Eril en met Miot de Mélito, sprak hij aldus 2)
„Glauben Sie, dasz ich in Italien Siege erringe, um den Advokaten
„des Direktoriums, einem Carnot, Barres usw. zur Grösze zu ver-
"helfen Oder meinen Sie, es lage mir an der Gründung einer Repu-
[,blik Welche Idee Eine Republik von dreiszig Millionen Menschen
„Mit unseren Sitten, unseren Lastern Wie ware so etwas möglich
x) Lettres d'Amour a Joséphine, enz., a.b., blz. 20 e.v.
Arthur-Lévu, a.b., blz. 125 e.v.
2) Kircheisen, I, blz. 128. De volledige Fransche tekst van dit gesprek heb
ik in een Fransche bron niet kunnen vinden; wel een gedeelte bij Albert
Sorel, Bonaparte en Italië, blz. 82.
