hem de lust allerminst, maar kwade kansen loopen wilde hij nog
minder. Aan de andere zijde voelde het Directoire er weinig voor
om dezen „général pacificateur", die in Paris naar men meende
veel te luide werd toegejuicht, naar de hoofdstad te doen komen.
Het benoemde hem daarom tot Commandant van het „Armée
d'Angleterre", het invasieleger, dat in London de vrede zou gaan
dicteer en; een hersenschim, welke van tijd tot tijd weerkeert en
wederkeeren zal. Het invasieleger zou tot dat doel geheel gereor
ganiseerd worden. Maar haast was daar niet bij; de hoofdzaak
was dat generaal BONAPARTE uit Paris wegbleef. En daarom
bestemde men hem tevens als leider van de Fransche missie bij
het Congres van Rastatt, waar verschillende aangelegenheden het
Duitsche Rijk betreffende zouden worden geregeld. Weinig kon
den de Directeuren bevroeden, dat in plaats van NAPOLÉON's
roem te zien tanen, Rastatt hem juist de gelegenheid schonk om
de Duitsche leiders te leeren kennen en zich door hen te doen
eerbiedigen. Overigens was NAPOLÉON niet van plan om lang
in Rastatt te blijven, om daar met de tallooze diplomaten te
redetwisten; wat hij gaarne aan zijn medeonderhandelaars overliet,
zoodat hij reeds 2 Dec. 1797 naar Paris terugkeerde met het gera
tificeerde vredesverdrag van Campoformido in den zak.
Groote feestelijkheden werden ontworpen om NAPOLÉON in
Paris te ontvangen, waarbij de officieele begroeting zou plaats
hebben in een plechtige bijeenkomst van het Directoire op 10
Dec. 1797. Nadat bij deze ontvangst de Minister van Buitenland-
sche Zaken Talleyrand („qui ne dit plus que des messes laïques")
een gloedvolle welkomstrede had gehouden, antwoordde NAPO
LÉON (volgens zijn Mémoires in een „discours simple, donnant
„cepandant beaucoup a penser aldus
„Citoyens, directeurs
„Le peuple frangais, pour être libre, avait les rois a combattre
„pour obtenir une constitution fondée sur la raison, il avait dix-huit
„siècles de préjugés a vaincre.
„La constitution de l'an III, et vous, avez triomphé de tous les
obstacles
„La réligion, la féodalité, le despotisme, ont successivement, depuis
„vingt siècles, gouvemé l'Europe; mais de la paix que vous venez
„de conclure, date l'ère des gouvernements représentatifs: Vous êtes
„parvenus a organiser la grande nation dont le vaste territoire n'est
„circonscrit, que paree que la nature en a posé elle-même les limites.
„Vous avez jait plus: les deux plus belles parties de l'Europe
„(Italië en De Nederlanden. SI.) jadis si célèbres par les arts, les sciences
„et les grands hommes, dont elles furent le berceau, voient avec les
„plus grandes espérances, le génie de la liberie, sortir des tombeaux
b Het Congres zag echter nog kans om zijn bestaan tot April 1799 te rekken
(Der Kongresz tantzte wat zoo weinig vrucht afwierp, dat Baedeker in zijn
Reisboeken bij Rastatt vermeldt: „1797—1799 war Rastatt Tagungsort des
„ergebnislosen Rastatter Kongresses zwischen Frankreich und Deutschland".
1215