dat de onderlinge verbindingen niet dan met de grootste moeite
kunnen worden onderhouden en de O.H.L., welke ver weg is,
niet meer op de hoogte is van den stand van zaken en niet meer in
staat is aanwijzingen te geven, welke verband houden met den
juisten toestand.
Het was aan Joffre gelukt, zijn legers van den vijand los te
maken en het besluit was genomen, om tot achter de Seine terug
te gaan om van daaruit, opnieuw verzameld, nog eenmaal het
geluk te beproeven.
Toen op 6 September de toestand voor de Franschen in een
voor hen gunstig stadium was gekomen, werd reeds op dien dag,
op aansporing van Galliéni, de algemeene tegenaanval bevolen.
Deze aanval trof de Duitschers onverwacht en in een voor hen
ongunstige positie. Des te grooter was de uitwerking, nu von
Moltke in deze dagen de leiding geheel overliet aan zijn leger-
chefs en elke eenhoofdige leiding ontbrak. Het Duitsche Reichs-
archiv heeft in zijn publicaties de houding van von Moltke in
den Marneslag gequalificeerd als„eine an Selbstausschaltung
grenzende Zurückhaltung".
Op 5 September, dus daags voor den eigenlijken slag aan de
Marne zou beginnen, was de toestand bij le en 2e A. als volgt.
Ie A. bereikte met vier A.K. het terrein ten W. van Coulom-
miers-Choisy-Sancy-Esternay. Het IV Res. K. met de 4e Kav. Div.
bleven ten N. van de Marne, N.O. van Meaux, als dekking tegen
Parijs. Kav. K. 2 ging voor het leger uit ter verkenning in de
richting Province.
2e A. kwam, in tegenstelling met le A., slechts 10 km vooruit,
waardoor de voorwaartsche afstand tot le A. tot 20 km werd
vergroot.
Toen de legers op 5 September in voorwaartsche beweging
waren, kwam plotseling een bericht van de O.H.L. hetwelk alle
plannen omverwierp en vérdragende gevolgen had. De uitvoerige
aanwijzingen der O.H.L. voor de verschillende legers werden
door officieren persoonlijk overgebracht. Bij A.O.K. 1 kwam
overste Hentsch. Uit hetgeen deze mededeelde vernam generaal
von Kluck tot zijn groote verbazing, dat de linker vleugel (5e, 6e
en 7e A.) niet in zegevolle opmarsch was, zooals men aannam, doch
was vastgeloopen tegen de Fransche oost-vestingen.
Het zou ons te ver voeren om het bevel der O.H.L. in al zijn
bijzonderheden te bespreken. Voor wat betreft het le en 2e leger
luidde dit in het kort: Beide legers blijven tegenover het O. front
van Parijs om vijandelijke offensieve bewegingen van uit Parijs
het hoofd te bieden, le A. tusschen Oise en Marne- 2e A. tusschen
Marne en Seine.
Dit beteekende het stopzetten van den opmarsch. Voor le en
2e A. was het bevel zonder meer niet uitvoerbaar, omdat het le
1218
