met rust, en zou hij stukje voor beetje de andere troepen uit
Egypte kunnen aantrekken. Een operatie, waartoe het betrekkelijk
zwakke Fransche leger ontoereikend scheen, hoe schoone vooruit
zichten NAPOLÉON daarvan ook in zijn Mémoires uitsprak:
Den 10 Februari 1799 verliet NAPOLÉON Cairo met 13000 man
van. zijn beste troepen; 6500 man bleven in Opper-, 10000 man in
Neder-Egypte met de generaals Menou, Desaix, Dugua, Marmont
en Kléber. Den 13 Februari stuitte het leger op het fort El-Arisch
(gelegen ten Oosten van het tegenwoordige Port-Saïd), dat niet
in één storm kon worden genomen. Wel werd de legerplaats der
Mammelukken bezet, wat den Franschen op zware verliezen kwam
te staan, maar het door 1000 man verdedigde fort gaf zich niet
gewonnen. Na langdurige onderhandelingen werd een overeen
komst gesloten, waarbij NAPOLÉON de bezetting vrijen aftocht
beloofde. Deze plechtige belofte hield hij niet; integendeel lijfde
hij de bezetting in bij zijn eigen troepenmacht.
Na op deze onbehoorlijke manier met El-Arisch te hebben af
gerekend, rukte het Fransche leger verder, bezette zonder tegen
stand den 24 Februari Gaza en kwam den 3 Maart voor Jaffa, dat
weliswaar door muren omringd was, maar toch niet bestand tegen
den stormloop der uitstekende Fransche troepen. Den 7 Maart
gelukte de Fransche hoofdaanval en de verbitterde Fransche troe
pen, die den veldtocht zeer tegen hun zin hadden ondernomen,
koelden nu hun wraak op het arme Jaffa, brandden en moordden,
zonder grijsaards, vrouwen of kinderen te ontzien.
„A cinq heures nous étions maitres de la ville qui, pendant vingt-
„quatre heures fut livrée au pillage et a toutes les horreurs de la guer-
„re, qui jamais ne m'a paru si hideuse." Aldus Napoléon.
En terecht vraagt M.C. zich af, hoe een dergelijk schouwspel door
dengene die het beval of toeliet „hideuse" genoemd kan worden.
Behalve dat 2000 tegenstanders waren gevallen, werden er nog
3000 gevangen genomen. En deze heeft NAPOLEON tegen elk
13
„Les Mamelucks de Mourah-Bey et d'Ibraïm-Bey, les Arabes du dé-
„sert de l'Egypte, les Druses du mont Liban, les Mutualis, les Chrétiens
„de Syrië, tout le parti du cheick d'Ayer en Syrië, pouvaient se réunir
„a l'armée maitresse de cette contrée, et la commotion se communi-
„quait a toute l'Arabie. Les provinces de l'empire ottoman qui parient
„arabe, appelaient de leurs voeux un grand changement, et attendaient
„un homme. Avec des chances heureuses on pouvait se trouver sur
„l'Euphrate, au milieu de l'été, avec 100000 auxiliaires, qui auraient
„eu pour réserve 25000 vétérans frangais des meilleures troupes du
„monde, et des équipages d'artillerie nombreux. Constantinople alors
„se trouvait menacée; et si l'on parvenait a rétablir des relations ami-
„cales avec la Porte, on pouvait traverser le désert et marcher sur
„l'Indus a la fin de l'automne. (Mémoires, II, blz. 301). Gebrek aan
„optimisme vertoonde dit beeld stellig niet. En hoe geheel anders
„heeft de werkelijkheid er uit gezien.
