opeischen, terwijl bovendien bekwamer pennen hun deskundige
beschouwingen over waarde en beteekenis van de persoonlijkheid
aan de publicatie hebben prijsgegeven, ligt het in ons voornemen
in de volgende bladzijden slechts een bepaalde eigenschap, die
onverbrekelijk tot het wezen van de persoonlijkheid behoort, te
behandelen, een eigenschap echter, die voor den militairen aan
voerder van het allerhoogste belang is: het initiatief.
HOOFDSTUK I.
Omschrijving van het begrip „Initiatief" in militairen zin.
Alvorens het onderwerp van onze studie nader in beschouwing
te nemen zullen wij eerst trachten een omschrijving van het ini
tiatief te geven, zooals wij dit begrip in militairen zin plegen te
bezigen.
Wij leggen er den nadruk op, dat de hiervolgende definitie's van
het initiatief pasklaar zijn gemaakt voor militair gebruik. Immers
het bezitten van initiatief dient te worden beschouwd als een eigen
schap van algemeene geaardheid, welke behoort tot de psychische
en mentale kwaliteiten van bepaalde menschentypen en geens
zins alleen thuis behoort tot de specifieke militaire terminologie.
Wij komen echter op deze kwestie, welke aanleiding geeft tot
eenige beschouwingen op het gebied van de speciale psychologie,
nog nader terug.
Het is dus voor ons doel van belang te weten, welke waarde de
begripsaanduiding initiatief in militairen zin bezit. Het is echter
niet ons voornemen in dit artikel het zwaartepunt te leggen op het
initiatief van den opperbevelhebber, van den veldheer dus; dit
beginsel van gevechtsvoering is voor dezen aanvoerder de grond
slag, welke hem in staat stellen de leiding in den strijd te nemen en
te behouden en daardoor den tegenstander ondergeschikt te maken
aan de eigen voornemens. Deze vorm van het initiatief is dus één
van de eigenschappen, die den tot aanvoerder geroepene tot veld
heer moet stempelen, die het hem o.m. mogelijk moet maken de
strategische en tactische conceptie's, welke tot het uiteindelijke
doel zullen moeten leiden, te wrochten. Hier zouden wij ons
dus gaan begeven op het terrein van de psychologie van den veld
heer, hetgeen niet in de eerste plaats tot het gebied van deze
studie behoort.
Zoo zijn wij dus genoodzaakt ons een nieuwe beperking op te
leggen. Het initiatief, waarover dit opstel handelt en dat in de
troepenaanvoering een zoo bij uitstek belangrijke plaats inneemt, is
het initiatief van de onderaanvoerders.
Een omschrijving van dezen vorm van initiatief treffen wij aan
in het bekende boekwerk „Taktik" van den toenmaligen (1903)
21
