Majoor van den Duitschen Generalen Staf BALCK, welke wij hier
vertaald laten volgen 1):
„Initiatief van een onder commandant in den oorlog noemen wij
„het besluit, dat deze bij het aantreffen van een bepaalden toestand
„neemt, hetzij bij gemis aan bevel van hoogerhand dan wel in af-
wijking van bepaalde bevelen, met het doel onvoorziene nadeelen
„voor de eigen troepen af te weren of onverhoopte voordeelen uit
„te buiten".
De Russische Generaal WOÏDE omschrijft het begrip als volgt 2)
„Die mïlitarische Selbstandigkeit ist diejenige Eigenschaft oder
„richtiger die Eigenschaften, welche befahigen, jede sich im Krie-
„ge darbietende Loge mit dem Verstand richtig zu erf assen,
„derselben entsprechend seine eigenen Entschlüsse zu treffen und
„dieselben unter persönlicher Verantwortung zu bringen".
Een derde en n.o.m. eveneens zeer goede definitie troffen wij
aan in het Fransche „Reglement de l'Infanterie", nl. „Avoir de
l'initiative, c'est exercer librement son activité dans le cadre de
l'ordre regu". 3)
Samenvattende kan men dus zeggen het initiatief van den
onderaanvoerder sluit in zich een handeling, het nemen en het
uitvoeren van een besluit onder omstandigheden, welke niet van
te voren konden worden voorzien, hetzij bij gemis van nadere
bevelen van hoogerhand dan wel in afwijking of zelfs in strijd
met de ontvangen bevelensteeds moet hierbij echter voorop
staan, dat de ondercommandant handelt in het kader van de ont
vangen opdracht. Het initiatief eischt dus een daad van den be
trokkene, waarbij niet uit het oog mag worden verloren, dat het
„niet uitvoeren" van een ontvangen bevel, indien de omstandig
heden daartoe noodzaken evenzeer als „een daad" dient te worden
beschouwd, welke vaak van grooter besluitvaardigheid en durf
om verantwoording op zich te nemen getuigt dan het psychisch
veel lichter te dragen „handelen".
HOOFDSTUK II.
Het beginsel van het initiatief in de gevechtsvoering en hij de
troepenleiding.
Het gevechtsveld is een terrein vol onzekerheid het is een
gebied, waar men elk oogenblik voor verrassingen kan komen te
b BALCK ontleent deze definitie weder aan het werkje van den Duit
schen Majoor BIGGE: „Ueber Selbsttatigkeit der Unterführer im Kriege" van
het jaar 1864.
2) Generaal WOÏDE: „Die Selbstandigkeit der Unterführer im Kriege
Berlin 1895.
3) Première partie, Titre III, punt 108. Uitgave 1930.
22
