Tv. Hebben wij nu een doorzeiling van dzl meters per secunde,
en is de afstand waarop wij vuren d.i. de afstand die van de
afstandklok wordt afgelezen) S kilometer, dan zal deze zijde-
lingsche verplaatsing van het doel bedragen Tv Xdzl meter of
"s ^eze waar'^e vermeerderd met de correctie de
rivatie uit den schootstafel, geeft nu den gevraagden „voorhoud-
hoek" (kijkerstand of stand dwarsarm) aan.
Het zal duidelijk zijn dat met het boven gegeven formuletje
voor iedere doorzeiling en iederen afstand de voorhoudhoek be
rekend kan worden. Om nu den vuurleider gedurende het vuur
dit rekenwerk te besparen, is voor elke geschutsoort der N. I.
kustartillerie voor alle te verwachten doorzeilingen (van 15
Tv X dzl
tot 15 m/sec.) en alle schootsafstanden de waarde
-j- C.D. reeds uitgerekend, en zijn de uitkomsten neergelegd
in een tabel. Deze tabel is geplakt op den cylinder van den cor
rectietrommel, een instrument dat alleen maar ten doel
heeft de aflezingen van de tabel gemakkelijk en met een mi
nimale kans op fouten te doen plaats hebben. Voor de beschrijving
van dit instrument moge weer worden verwezen naar Hoofdstuk
X van V. Ku. Art. HL
Gaan wij thans over tot de indirecte richting, dan moeten
wij beginnen met te realiseeren, dat thans het doel niet meer
gevolgd wordt, doch dat de vuurmond voor ieder salvo gesteld
wordt in een bepaalden stand cirkelrand, welke stand tijdig van
het daartoe dienende instrument zal moeten worden afgelezen.
Dezelfde redeneering volgende als hiervoor reeds voor den
afstand werd gegeven, zullen wij gemakkelijk inzien dat onze
aflezingen van dit instrument (Td -f- Tv) X dzl meter (d.i. de
zijdelingsche verplaatsing van het doel in het tijdsverloop „doode
tijd -j- vluchttijd") of °/oo vóór zullen moeten
zijn, willen wij het projectiel in de richting van het doel zien
neerkomen, waarbij wij dan vanzelfsprekend evenals bij de directe
richting bovendien nog rekening moeten houden met de correctie
derivatie.
Het zou natuurlijk het eenvoudigste zijn wanneer wij hiertoe
de beschikking hadden over een soortgelijk uurwerkinstrument
als de afstandklok dit levert echter enkele practische bezwaren
op, o.a. omdat het instrument ongelijksoortige grootheden zou
moeten verwerken (afstanden en duizendsten) en bovendien
continu den schootsafstand van de afstandklok ingevoerd zou
moeten krijgen. Een dergelijk instrument is wel mogelijk, doch
wordt vrij ingewikkeld en erg duur (onze eenvoudige afstandklok
kost al 1400 gulden
39
O