ditie tegenover de ter zee oppermachtige Engelschen niet over een
behoorlijke vlootbasis kon beschikken 1). Daarna valt de schuld
natuurlijk op den admiraal Brueis, die zijn gansche vloot veran
kerde op de van den wal vrijwel niet ondersteunde reede van
Aboekir, op 4V2 km uit den wal, terwijl alle 1200 vuurmonden
naar de buitenboordzijde werden verplaatst.
Dit was voor de Engelschen weer reden om zich tusschen den
wal en de Fransche slaglinie te dringen, en met succes. Ten slotte
draagt ook de commandant van den Franschen rechtervleugel
schuld, die hoewel niet aangevallen geen schot loste, niet de
ankers kapte om zich op de in heet gevecht zijnde Engelschen te
werpen, doch volstond om na bijna een etmaal bij den strijd te
hebben toegekeken, met 2 slagschepen en 2 fregatten het ruime
sop te kiezen en naar Korfoe en Malta te vluchten, waar zijn
schepen later toch den Engelschen in handen vielen. Alle 17
Fransche oorlogsschepen waren dus of vernield of in Engelsche
handen gevallen, terwijl 1700 dooden, 1500 gewonden en 3000
gevangenen de balans vormden.
De indruk welke de zeeslag van Aboekir in Europa verwekte
was geweldig. De 2e Coalitie tegen Frankrijk was er het ergste
gevolg van, terwijl de Sultan van Turkije aan Frankrijk den oorlog
verklaarde.
Bewonderenswaardig was de zelfbeheersching waarmede NA
POLÉON de jobstijding ontving „L'expédition n'a plus de vais-
7
In zijn Mémoires (II, blz. 187) schreef NAPOLÉON
„La perte de la bataille d'Aboukir eut une grande influence sur
„les affaires d'Egypte, et même sur celles du monde. La flotte fran
caise sauvée, l'expédition de Syrië (hierover later) n'éprouvait point
„d'obstacle l'artillerie de siège se transportait sürement et facilement
„au-dela du désert, et Saint-Jean-d'Acre n'arrêtait point l'armée
„francaise. La flotte francaise détruite, le divan s'enhardit a déclarer
„la guerre a la France. L'armée perdit un grand appui, sa position en
„Egypte changea totalement, et Napoléon dut renoncer a l'espoir d'as-
„surer a jamais la puissance francaise dans l'Occident, par les résul-
„tats de l'expédition d'Egypte."
Inderdaad zeer scherp geanalyseerd. Doch de vraag dringt zich op
Was zonder het meesterschap ter zee, en bovendien zonder het bezit
van een bruikbare vlootbasis, eigenlijk wel een andere uitkomst mo
gelijk En is hiermede NAPOLÉON's Egyptisch Avontuur niet scher
per dan ooit veroordeeld
Wel schuift NAPOLÉON in zijn Mémoires alle verantwoordelijkheid
van zich af en houdt hij een technisch betoog (II, blz. 170 e.v.) hoe door
het verlichten „sans inconvénient SI.), soit en jetant l'eau a la mer, soit
„en diminuant l'artillerie" het mogelijk zou zijn geweest om de schepen bin
nen de haven te brengen, terwijl ook door het gebruiken van scheepska-
meelen het doenlijk zou zijn geweest de vaartuigen over de ondiepten heen
te brengen. Maar dat alles was niet uitgevoerd, zou in, elk geval de gevechts-
waarde van de vloot hebben verminderd, en kan dus geen verontschuldiging
zijn voor den foutieven opzet van het geheel.
