En elke nieuwe aanslag (het waren er inmiddels 5 geworden)
verlevendigde in zijne familie en bij de volksleiders weder de
idee: „Wie moet Bonaparte opvolgen, als hem een dolkstoot of een
kogel treft?" Lucien, die ondertusschen Minister van Binnenland-
sche Zaken was geworden, maakte het 't ergste van allen, door
officieel van zijn departement een brochure te laten uitgaan,
getiteld: „Parallèle entre César, Cromwell et Bonaparte"; een
schriftuur, waarvan een tweetal paragrafen de kern, eigenlijk den
geheelen inhoud vormde, de rest was „niets", en welke beide de
opvolging van den Premier Consul betroffen Het was dan ook
alleszins begrijpelijk, dat NAPOLÉON zijn geduld verloor en
Lucien bij zich ontbood om hem te straffen. Bij dit onderhoud,
dat door Lucien op de van hem bekende heftige wijze werd
gevoerd, kwam Joséphine tusschenbeiden. En zij, die bij de even-
tueele opvolging sterk geïnteresseerd was (van NAPOLÉON had
zij geen zoon, zoodat de kans op echtscheiding ten bate van de
opvolging haar steeds dreigde!), deed dit op haar manier. Snoezig,
met een gratie, welke op zich zelf al een liefkoozing was, trad zij
binnen, ging op NAPOLÉON's knieën zitten, streek hem met haar
poezele vingertjes door de haren en langs de wangen: „Je t'en
prie, Bonaparte, ne te fais pas roi: c'est ce vilain Lucien qui te
pousse, ne l'écoute pas!" Natuurlijk gaf dit verzoek wel niet den
doorslag, maar toch vond NAPOLÉON het gewenscht om Lucien
tijdelijk uit Paris te verwijderen; weshalve hij hem benoemde
tot ambassadeur te Madrid 2). Eén winstpunt voor Joséphine
Ondertusschen was door den wapenstilstand de oorlog niet tot
een einde gekomen, omdat het Hof te Wien de bij de onderhan-
103
Masson, „Napoleon et sa familie, Tome I, blz. 353. De paragrafen luidden:
1. II (Bonaparte) promet sans doute a la France un nouveau siècle de
grandeur; toutes les espérances s'attachent a sa gloire et a sa vie. Heureuse
République, sil était immortel! Mais le sort d'un grand homme est
sujet a plus de hasards que celui des hommes vulgaires. nouvelles
discordes! calamites renaissantes! Si tout a coup Bonaparte manquait
a la Patrie! oü sont ses héritiers? oü sont les institutions qui peuvent
maintenir ses exemples et perpétuer son génie. Le sort de trente millions
d'hommes ne tient qu'a la vie d'un seul homme! Frangais, que deviendrez-
vous si, a l'instant, un cri funèbre vous annonqait que eet homme a
vécu?
2. Si al tyrannie des assemblees vous epouvante, quel sera votre refuge,
si ce n'est la puissance militaire? Oü est-il le successeur de Périclès?'
Oü est-il le héros que la confiance unanime du peuple et de l'armée
portera tranquillement au Consulat et qui saura s'y maintenir? Vous
seriez bientót sous le joug de quelques chefs militaires qui se détroneraient
sans cesse et que leur faiblesse rendrait cruels. Les Néron, les Caligula,
les Claude remplacèrent a Rome le plus grand des mortels lachement
assassiné".
2) Waar Lucien de zaken grondig in de war stuurde, doch althans de
voldoening smaakte er rijk van terug te keeren. „Cinquante millions seule-
ment! Wat evenwel, verzameld van 6 December 1800 tot 9 November 1801,
geen slecht werk kan worden geheeten.
