vallen dit korps zou hebben bereikt, zou het toch reeds te laat op
den dag zijn geworden om deze aanval nog geheel tot uitvoering
te kunnen brengen.
Volgens onze huidige opvattingen was in dit geval geen bevel
tot aanvallen van noode geweest, doch had ERLON, zich door
toevallige omstandigheden die overigens nimmer zijn opge
helderd in zoo'n gunstige positie geplaatst ziende, initiatief
moeten betoonen en niet mogen aarzelen den aanval in te zetten
Uit de hiervoren vermelde beschouwingen van VON CLAUSE-
WITZ blijkt wel zeer duidelijk, hoe zelfs de theorie van het ini
tiatief van de ondercommandanten te dien tijde VON CLAU-
SEWITZ schreef zulks omstreeks 1820 nog in het geheel niet
als beginsel in de gevechtsvoering was erkend.
Het volgende voorbeeld demonstreert overduidelijk, hoe de
bevelhebber den ondercommandant de mogelijkheid tot het too-
nen van initiatief uit handen neemt door dezen niet op de hoogte
te stellen van zijn plannen en voornemens.
Op den 18en Juni 1815, na den slag bij LIGNY, keerde NAPO
LÉON zich tegen WELLINGTON, die nabij WATERLOO stelling
had genomen. Den generaal GROUCHY was nog den vorigen
avond (17 Juni) met 33.000 man opgedragen de terugtrekkende
Duitsche troepen onder BLÜCHER te vervolgen. NAPOLÉON
had GROUCHY echter volmaakt onkundig gelaten van zijn voor
nemens zelfs de door de Franschen ingenomen opstelling in den
nacht van 17/18 Juni was den generaal niet bekend.
Hierdoor was GROUCHY niet in staat zich een scherp beeld van
den toestand te vormen en kon hij niets anders doen dan het door
den keizer gegeven bevel BLÜCHER te vervolgen, letterlijk uit te
voeren. Dientengevolge verloor hij de Duitsche troepen uit het oog,
die intusschen kans zagen zich toch met WELLINGTON te veree
nigen. Aan den anderen kant had GROUCHY zich zoo ver van
het slagveld verwijderd, dat hij niet in staat was nog tijdig in den
strijd in te grijpen. Had NAPOLÉON, in plaats van een kort bevel
zonder meer aan zijn generaal te verstrekken dezen tevens op de
hoogte gebracht van den algemeenen toestand en van zijn eigen
voornemens, ongetwijfeld zou GROUCHY dan getracht hebben
BLÜCHER den weg naar de Engelschen te versperren dan wel zijn
maatregelen zóódanig hebben getroffen, dat hij nog tijdig op het
slagveld had kunnen ingrijpen.
Tegenover de hier gegeven voorbeelden moet worden erkend,
dat ook in de Napoléontische oorlogen uitnemende daden van ini
tiatief door ondercommandanten betoond, hebben plaats gevonden;
wij noemen slechts het optreden van den generaal DESSAIX bij
MARENGO, die op eigen initiatief naar het slagveld oprukte en
daarmede de nederlaag van den consul BONAPARTE in een be
slissende overwinning deed keeren de Fransche generaal RICHE-
138
