ve als wel om de onvermijdelijke afrekening, welke hun terug
komst met zich zou brengen.
Over de voorbereidingen van den Staatsgreep van den 18
Brumaire zal ik nu niet verder uitweiden en alleen nog de omwen
teling zelf in het kort bespreken; vooral omdat deze merkwaardige
revolutie bijna mislukte door gebrek aan doortastendheid en
onwennigheid van NAPOLÉON. Hij had als vaste basis voor zijn
handelingen gekozen, dat de staatsgreep zonder geweld zou worden
volvoerd, en met zoo weinig mogelijk militair vertoon: zoodat de
door hem te bereiken leidersplaats nimmer zou kunnen worden
gekenschetst als een gevolg van misdadig optreden, en de conse
quentie van afhankelijkheid van de troepen met zich zou brengen.
Hij wilde dus bij wettige stemming door de Volksvertegenwoordi
ging de Grondwet doen wijzigen. En hierbij was hij zeker van de
medewerking van den Conseil des Anciens, doch allerminst van
die van den Conseil des Cinq Cents; zelfs niet al nam hij in aan
merking, dat zijn broeder Lucien, ondanks zijn 24-jarigen leeftijd,
voorzitter was.
Het scenario was nu zoo: vanwege een gefingeerde dreigende
monarchistische samenzwering zou de Conseil des Anciens te 7.00
in den morgen met spoed worden bijeengeroepen 1)om Generaal
BONAPARTE te benoemen tot bevelhebber van Paris, en voorts
om te bepalen, dat de beide Kamers, met het oog op hare veilig
heid, onmiddellijk zouden worden verplaatst naar St. Cloud;
eenmaal daar geïsoleerd zou het verder een eenvoudige zaak zijn
om, te midden van de troepen, met zachten dwang de grondwets
wijziging door te zetten. Zoo scheen het althans!
De benoeming van NAPOLÉON tot commandant van Paris
ging er gemakkelijk door, evenals het besluit tot verplaatsing van
de Kamers naar St. Cloud met het oog op hare veiligheid. Maar
toen kwamen de moeilijkheden. Den zelfden dag kon de vergade
ring niet meer plaats hebben, omdat de vergaderzalen in St. Cloud
niet gereed waren. Zoodat er voor den uiterstlinkervleugel gele
genheid was zich te beraden en zijn verzet te organiseeren; terwijl
merkwaardig genoeg ook het feit, dat NAPOLÉON nu in
contact met de Kamers kon komen, de staatsgreep bijna deed
mislukken.
Toen NAPOLÉON in den Conseil des Anciens verscheen om er
den eed op de grondwet af te leggen, raakte hij al dadelijk in de
war en begon hij een redevoering over rechtvaardigheid en vrij
heid, afgewisseld door eenige dreigementen, waar geen touw aan
vast te knoopen was: „Souvenez"-vous que je marche, accompagné
du dieu de la Guerre et du dieu la „Fortune", luidde het slot! 2)
1) De lastigste Kamerleden zouden dan bij de oproeping worden vergeten.
2) Gelukkig wist Bourienne, zijn secretaris en vriend, hem hier tot zwijgen
te brengen: „Houd op, Generaal, ge weet niet meer wat ge zegt!
90
