een voorbereiding van de staatsmobilisatie wordt beoogd, met de
hoop daarin tevens de motiveering te kunnen neerleggen van de
hiervoren verkondigde meening, dat dit element van staatszorg
behoort te worden gelegd in een speciaal voor dat doel te vormen
staatsorgaan van algemeen karakter en met bijzonder relief en dat
ware te bekleeden met zoo ver mogelijk gaande bevoegdheden.
Mogen die doelstelling en dat karakter bij de ondervolgende
omschrijving van het begrip staatsmobilisatievoorbereiding vol
doende tot uiting komen:
le. Het tot een zoo hoog mogelijken graad van ontwikkeling
brengen van de maatschappelijke moreele, personeele en
materieele krachten, welke worden geacht tot steun te kunnen
dienen van de politieke, economische en militaire weerkracht
van den staat in oorlogstijd.
2e. Het treffen van maatregelen, welke beoogen het desvereischt
op voet van oorlog brengen van den staat, in al zijn maat
schappelijke geledingen, zoo snel en doeltreffend mogelijk te
kunnen bewerkstellingen.
3e. Het bestudeeren en voorbereiden van de wijze, waarop in
tijden van oorlog of oorlogsgevaar de politieke, economische
en militaire weerkracht van den staat op zoo hoog mogelijk
peil kan worden gehouden.
Uit die omschrijving zal tevens een indruk kunnen worden ver
kregen van het uitgebreide terrein, dat door een staatswerkzaam-
heid in die richting behoort te worden bestreken en van de groote
verscheidenheid van onderwerpen, welke tot dat gebied van
staatszorg behooren.
Tot besluit van dit opstel moge ik nog een oogenblik de aan
dacht vragen voor een bepaald onderdeel van de staatsmobilisatie
voorbereiding, n.l. het in vredestijd vormen en in stand houden van
voorraden importartikelen van belangrijk grooteren omvang dan
normaal uit een financieel-economisch oogpunt is verantwoord
te achten.
Het zal een ieder duidelijk zijn, dat geen enkele leider van een
particulier of staatsbedrijf of importeur in vredestijd, uit hoofde
van het aan die handelwijze verbonden renteverlies, de noodzake
lijke vergrooting van opslagruimten en beheerskosten, alsmede de
kans op bederf en prijsdaling, geneigd zal zijn een grooteren stock
aan te houden, dan een normaal verbruik of gemiddelde afzet in
verband met aanvullingsmogelijkheden (tijd van het jaar, land
van herkomst) eischen. Die aanvullingsmogelijkheden kunnen
evenwel in oorlogstijd ernstig worden bedreigd of geheel te niet
gedaan. Zoodra een gevaarlijke internationale politieke spanning
ontstaat (en in den tegenwoordigen tijd blijkt dit als regel geen
locaal verschijnsel te zijn), ontwikkelt zich onmiddellijk een stre-
314
