wisselenden krijg in over het algemeen zwaar bedekt terrein van
onbegrensde afmetingen, waarbij dan nog een voortdurende offen
sieve actie op den voorgrond stond, was de beteekenis van een
goed aangevoeld en juist uitgevoerd initiatief van beslissende
beteekenis. (Ligt hierin geen sterke analogie met onze verhoudin
gen bij een eventueele krijgsvoering Hier kwam dan ook wel
zeer sterk tot uiting „wanneer, wat en hoè" er bevolen moest
worden. Men oordeele zelf.
Bij den marsch naar ORIGA (Portugeesch gebied), waar VON
LETTOW VORBECK groote Engelsche munitie-voorraden ver
wachtte, welke hij in verband met gebrek aan eigen munitie
wilde trachten te vermeesteren, werd de afdeeling MÜLLER tot
den aanval op dezen post ingezet. Over goede, betrouwbare inlich
tingen beschikte de Duitsche aanvoerder als regel niet, waardoor
in de bevelen een zekere aanpassing aan de in werkelijkheid zich
voordoende omstandigheden tot uiting moest worden gebracht.
Hierover schrijft de generaal„Lange Zeit zur Prüfung der Nach-
„richten hatte man aber nicht. Man muszte darauf vertrauen, dasz
„wenigstens etwas Wahres an ihnen sei. Dieser Lage entsprechend
„wurde dem Hauptmann MÜLLER gröszte Freiheit des Handelns
„gelassen. Sollte sich auf seinem Wege irgendein lohnendes Objekt
„finden, so sollte er ohne Zeitverlust entscheiden, was zu tun
„zweckmaszig ware. Ich würde mit dem nachfolgenden Gros un-
bedingt zu seiner Unterstützung eingreifen und mich auf jeden
„Fall mit der durch ihn geschaffenen Lage abfinden. Vor allem
„dürfte er besondere Befehle und Weisungen nicht abwarten. Ich
„war mir bewuszt, dasz hier durch die Führung unseren Operatio-
„nen in hohem Masze in die Hand eines Unterführers gelegt wur-
„de das war nur bei einem sehr guten, taktischen Urteil und
„groszer Initiative dieses Unterführers möglich." x)
Het voorgaande slaat op een afzonderlijk geval, doch hoe VON
LETTOW VORBECK bij de zeer moeilijke gevechtsvoering in
bedekte terreinen zich in het algemeen genoodzaakt zag een uiter
ste beperking bij de bevelsuitgifte op te leggen en veel aan het
initiatief van de onder-commandanten over te laten, blijkt wel
uit de volgende aanhaling: „Wollte man die Chancen, die eine
„solche Lage für uns bot, ausnützen, so muszten die Unterführer
„sehr schnell handeln und dürften durch keine allzu bindenden
„Vorschriften eingeschrankt werden." Dat hierdoor wel verschil
lende malen tegen de juiste toepassing van het recht van initiatief
werd gezondigd, ligt voor de hand. VON LETTOW VORBECK
339
Hoe deze krijg stimuleerend werkte op het initiatief, verhaalt VON
LETTOW VORBECK ons eveneens „Der Einflusz dieser Unternehmungen
„auf die Selbstandigkeit und den Tatendrang war bei Europaern und Far-
„bigen so grosz, dasz sich schwer eine Truppe mit einem besseren soldati-
„schen Geist finden dürfte." (Meine Erinnerungen aus Ostafrika).
