Is de belangstelling voor de zuurstofbehandeling onder de bur
gergeneeskundigen van recenten datum, reeds sedert 1915 speelt
zij in de militair geneeskundige diensten een belangrijke rol. Ook
h.t.l. heeft men bij de reorganisatie van het materieel van den
Militair Geneeskundigen Dienst, een voorname plaats toegekend
aan de zuurstoftoestellen.
II. INDICATIE VOOR DE ZUURSTOFBEHANDELING.
In vele gevallen van dreigende verstikking is de zuurstofbehan
deling het eenige reddende middel. Onder de talrijke oorzaken,
welke kunnen leiden tot een voor het leven gevaarlijk gebrek aan
zuurstof, is de toestand, waarbij de lucht wordt verhinderd in de
longen te treden het meest bekend. Dit kan worden veroorzaakt
doordat voorwerpen, spijzen of dranken, dan wel gezwellen, mem
branen of bloed, de luchtwegen afsluiten en ook door wurgen,
ophangen of verdrinken, terwijl een ingeslikt voorwerp, dat in
den slokdarm blijft steken van hieruit de luchtpijp kan dicht
drukken.
Behalve door een mechanische afsluiting van de luchtwegen
kan verstikking optreden wanneer de ingeademde lucht te weinig
zuurstof bevat. Dit is het geval bij een langdurig verblijf in lucht
dicht afgesloten ruimten, bij lage zuurstofspanning op groote
hoogten, in de bergen, in vliegmachines en in caissons. Ook de
aanwezigheid van een overmaat van stikstof, waterstof of andere
physiologisch indifferente gassen, vermindeirt den druk in de
inademingslucht van de zuurstof.
Dit is ook het geval met de gassen zooals methaan, aethaan, enz.
die wel een specifieke werking op het organisme ontvouwen,
echter eerst in dusdanige concentraties doodelijk werkzaam zijn
dat zuurstofgebrek een rol gaan spelen.
Op een geheel andere wijze ontstaat gebrek aan zuurstof bij het
inhaleeren van narcotica, zooals aether en chloroform. Deze gassen
lossen op in het bloed en worden door het centrale zenuwstelsel,
waar zij hun voornaamste werking uitoefenen, opgenomen. Zij
kunnen aanleiding geven tot een verlamming van het ademcen-
trum. In deze gevallen wordt het zuurstof-tekort veroorzaakt door
een primairen stilstand van de ademhaling.
Niet alleen de narcotica, maar eveneens de vergiftige gassen
kunnen verstikking veroorzaken, terwijl de ademhalingsorganen
intact en het zuurstof- en koolzuurgehalte van de buitenlucht
normaal zijn. Het koolmonoxyde vormt met de roode bloedkleur-
stof een verbinding het z.g. koolmonoxydhaemoglobine, dat niet
in staat is de zuurstof uit de inademingslucht op te nemen.
De affiniteit van de koolmonoxyde tot de roode bloedkleurstof
is 200 X zoo groot als die van de zuurstof, waardoor reeds bij een
436
