475
het moreel inlichten. „Toute division, pour laquelle la fatigue dépasse un
certain niveau, subit une dépression physique et même morale qui la rend
inutilisable pour un mois au minimum" (général Nivelle). Een divisie werd
afgelost op grond van een op het eerste gezicht onbeteekend feit. Een staf
officier trad een onderkomen in tweede linie binnen, waarin zich een 20-tal
manschappen bevonden. Hij zag echter tot zijn ontzetting, dat een man zich
midden in het gebouw had opgehangen en dat zijn kameraden niets hadden
gedaan om den man te redden. Generaal Nivelle zag daarin een zoodanige
graad van moreele depressie, dat hij de divisie ongeschikt achtte voor het
gevecht.
Den 20en Maart 1916 werd het een geheele brigade te sterk. Twee regi
menten gaven zich in het bois d'Avocourt aan den vijand over. Hierover
schreef Raymond Poincaré in zijn Mémoires„Le général Pétain nous a
déclaré hier, qu'il savait que le régiment qui tenait le bois d'Avocourt
n'avait pas bon esprit, mais qu'il n'a pas voulu le déplacer pour ne pas
donner une prime a la lacheté."
Er wordt in dit boek natuurlijk veel gezegd over de samenwerking van
de artillerie met de infanterie. Zij liet vaak alles te wenschen over. Hier
volgen enkele beschouwingen „Le capitaine Tabourot, ce héros magnifique
dont on ne peut écrire le nom qu'avec un frémissement de respect a eu
avant de mourir une parole atroce. Sitöt l'attaque allemande déclenchée,
il avait demandé a plusieurs reprises notre tir de barrage. Pris de colère
devant le silence de notre artillerie, qui avait permis l'encerclement du
fort (de Vaux) et allait rendre inutiles tout ce courage dépensé par ses
hommes et toutes ces morts, il s'écria en tombant frappé a mort lui-même
„Ecoutez bien mon dernier ordre, vous laCeux d'entre vous qui pour-
ront s'échapper, qu'ils aillent casser la gueule aux artilleurs
Venant d'un tel homme, de tels propos ne peuvent être passés sous silence,
lis appellent des commentaires.
Hier is aan het woord de aide-major Ribeton du 58e Regiment d'Artil-
lerie de Campagne. Zijn beschouwingen brengen nog meer bewijzen van
de door de artillerie begane fouten, maar zij laten ons ook zien hoe het
bij de artillerie toeging in dienzelfden strijd om het fort de Vaux. Daar is
bijv. een afdeeling van 12 stukken bemand door 13 officieren en 90 man
in de stelling, die gedurende de 16 dagen, welke zij in stelling stond, de
navolgende verliezen leed 13 kanonnen vernield door vijandelijk vuur en
1 gesprongen, 4 officieren en 20 man gesneuveld, 3 officieren en 34 man
gewond, dus ongeveer 60%. Het vernielde geschut werd telkens in den
nacht vervangen. Er werden verschoten 60.344 granaten, waarvan 45.000
tusschen 1 en 7 Juni. Op 4 Juni werden 7.748 schoten gedaan en op 7 Juni
8.662 schoten, dat zijn dus op 7/« gemiddeld 720 schoten per stuk.
Aide-major Ribeton stelt vast: er zijn fouten begaan, afsluitingsvuren,
die te kort vielen of te ver, en stilzwijgen van de artillerie op de meest
tragische momenten. Op wie rust nu de verantwoordelijkheid voor deze
fouten? Op het noodlot? Op den vliegdienst Op de hoogere leiding van
de genie, die niet de noodige waarnemingsposten wist te bouwen Op de
hoogere artillerieleiding, die niet voldoende voor de munitie-aanvulling wist
te zorgen en die den len Juni, tijdens het gevecht een organisatieverandering
ten uitvoer legde? Op de hoogere infanteriecommandanten die de artillerie
niet in kennis stelde met de door hen ontvangen berichten Lees ditHet
is toch zoo leerzaam. De begane fouten worden opgesomd en zonder namen
te noemen spaart men zichzelf niet.
De conclusies van den medewerker luiden
Les artilleurs, comme les fantassins, ont été a Verdun de magnifiques
soldats.
Les fantassins ont de trés graves reproches a adresser aux artilleurs.
